Drewniana dzwonnica w Lomnicy nad Popelkou

Drewniana dzwonnica jest najstarszą budowlą niezwykle urokliwego miasteczka w zachodniej części podgórza Karkonoszy.

Pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości Lomnice nad Popelkou pochodzi z 1308 roku, kiedy jej właścicielem był Albert z Valdštejna. Miasteczko wtedy tworzyły przeważnie drewniane domy. Do dziś zachowały się tu drewniane obiekty architektury ludowej typowe dla podgórza Karkonoszy.

Drewniana graniastosłupowa dzwonnica została  zbudowana w 1652 roku na cmentarzu założonym po wojnie trzydziestoletniej.  Według badań dendrologicznych drewno użyte do jej budowy pochodzi z lat 1592-93. Jak wspominają dostępne źródła dzwonnicę wzniesiono z dość prozaicznej przyczyny. Bowiem kościół św. Mikołaja w Lomnicy nad Popelkou nie posiada wieży, a usadowienie dzwonnicy na niewielkim cmentarnym wzniesieniu w pobliżu kościoła, sprawia, że dźwięk dzwonów rozchodzi się po okolicy.

Dzwonnica należy do stosunkowo typowych dla tego regionu typów dzwonnic - jest to rozłożysta graniastosłupowa budowla, oparta na planie ośmiokąta. Niższa ośmioboczna kondygnacja jest drewniana, pokryta skośnym dachem gontowym, który odprowadza wodę deszczową z dala od fundamentów budynku, cała dolna kondygnacja opiera się na kamiennym cokole z naturalnych bloczków piaskowca. Górna część z dzwonnicą to drewniany czworobok, dach dzwonnicy również ma konstrukcję gontową, zwieńczoną prostą złoconą kopułą. W górnej części z każdej strony znajdują się po dwa otwory okienne dla lepszej propagacji dzwonów.

Wszystkie dzwony w dzwonnicy wsparte są na konstrukcji koła zamachowego - czyli belek połączonych w trójkąt, które niosą belkę dzwonową (stołek dzwonowy).

Dzwonnica miała do I wojny światowej pięć dzwonów:

- duży dzwon z wizerunkiem św. Mikołaja z 1590 r., podarowany miastu przez Eliška z Martinic, zarekwirowany 24 listopada 1916 r.

- środkowy dzwon z wizerunkiem św. Mikołaja. Został odlany po raz pierwszy w 1591 roku po wielkim pożarze miasta rok wcześniej. Jednak w 1755 r. dzwon pękł i musiał zostać przelany rok później w 1756 roku przez Zachariáša Dietricha w Pradze.

- mały dzwonek z wizerunkiem św. Wacława i św. Jana Nepomucena z 1776 r., zarekwirowany 2 XI 1917 r.

- mały dzwonek z 1734 r., zarekwirowany 24.11.1916 r.

- zachowany dzwonek z 1590 r.

.Lomniccy dzwonnicy dzwonią w południe w niedziele i święta od 2011 roku. Na początku 2015 roku w dzwonnicy odrestaurowano sześć pierwotnie ślepych okien. Marzeniem dzwonników było skompletowanie pozostałych dwóch dzwonów zarekwirowanych podczas I wojny światowej, która spełniło się jesienią 2017 roku.

Na wykonawcę nowych dzwonów wybrano ludwisarza Petra Rudolfa Manouška z Pragi. Mniejszy z tonem H (dolna średnica dzwonu 830 mm, waga 350 kg) i większy z tonem E (1235 mm, 1130 kg) dołączyły do zachowanego dzwonu z tonem G. Dzwonom nadano żeńskie imiona – duży dzwon Maria po Najświętszej Marii Pannie, mały dzwon Eliška po donatorze i właścicielu majątku łomnickiego w XVI wieku, Elišce z Martinic.

Kolejnym świątecznym momentem akcentem z dzwonami było wybijanie południa w Boże Narodzenie. Stało się to już bardzo przyjemną tradycją i okazją dla lokalnych mieszkańców do spotkań, składania świątecznych życzeń i śpiewania kolęd.

Dzwonnica wraz z kościołem pogrzebowym św. Jana Chrzciciela współtworzy malowniczy teren cmentarny z zabytkami i ciekawą rzeźbą nagrobną. Na cmentarzu spoczywają ważne osobistości podkarkonoskiego miasta. Są też grobowce rodzinne miejscowych przemysłowców z XIX i XX wieku.

Drewniana dzwonnica w Lomnicy nad Popelkou