Pamiątka po Schwenckfeldystach w Twardocicach

Schwenckfeldyści - na nazwie tej małej grupy wyznaniowej już nie jeden z turystów odwiedzających Twardocice omal nie połamał sobie języka. Co jeszcze o nich wiemy?

Caspar Schwenckfeld był śląskim reformatorem religijnym. Żył na przełomie XV i XVI wieku. Początkowo przebywał na dworach książąt śląskich, najdłużej (do 1523) był pierwszym radcą dworu księcia Fryderyka II Legnickiego.

Od 1519 pod wpływem pism Lutra stał się wyznawcą ewangelicyzmu. Dwa lata później został kaznodzieją szerzącym luteranizm na Śląsku. Nakłonił nawet do zmiany wyznania księcia legnickiego, który od 1524 uczynił luteranizm religią państwową. Wkrótce też zaczął polemizować z naukami Marcina Lutra. Nie zgadzał się z nim w kwestiach wolnej woli, niemożności przestrzegania przykazań bożych oraz sakramentów. Twierdził m.in, że chrzest przyjmowany w dzieciństwie a więc bez należytej świadomości nie ma żadnego znaczenia.  Schwenkfeld nigdy nie zamierzał tworzyć odrębnego Kościoła, był przeciwny podziałom między chrześcijanami. Jednak prześladowania wyznawców jego doktryny spowodowały powstanie odrębnej organizacji religijnej. Jej początków należy szukać w Osieku w księstwie Legnickim. Niemal od początku swojej działalności ta niewielka grupa wyznaniowa stała się obiektem prześladowań zarówno ze strony katolików jak i protestantów.

Na początku XVIII wieku na Śląsku mieszkało około 1200 -1500 wyznawców nauk Caspara Schwenkfelda. Swoistą enklawą schwenckfeldyzmu stały się Twardocice - wieś na Pogórzu Kaczawskim. Wkrótce więc to właśnie Twardocice stały się areną agresywnej akcji kontrreformacyjnej. Do wsi skierowano jezuitów, którzy mieli zakończyć działalność schwenckfeldystów uznanych za niebezpieczny odłam mistycyzującego protestantyzmu.

Jezuci szybko zaczęli stosować drakońskie środki. Najpierw były to kary pieniężne za nieobecność na naukach rekatolizacyjnych, potem stosowano już publiczny lincz. Zdarzały się kary więzienia jak też... zaprzęganie do wozów w charakterze zwierząt pociągowych. Schwenckfeldystom zabroniono pochówku na cmentarzu, chowano ich nocą przy tzw. „bydlęcej drodze”.

Tak radykalna kontrreformacja odniosła w końcu skutek. Ostatni wyznawcy śląskiego mistycyzmu opuścili Twardocice w 1726 roku. Początkowo osiedlili się w Saksonii by po kolejnym dziesięcioleciu wyemigrować do Stanów Zjednoczonych.

W 1863 roku potomkowie emigrantów wykupili teren przy dawnej "bydlęcej drodze", gdzie w zapomnieniu spoczywali ich przodkowie. Dla upamiętnienia istnienia społeczności Wyznawców Chwały Chrystusa ufundowano tutaj kilkumetrowy pomnik.

Opatrzony został następującą inskrypcją :

Tu spoczywają w pokoju wierni schwenckfeldyści, którzy w latach 1720-1740 zostali pochowani przy bydlęcej drodze. Miłość potomków z Ameryki Północnej wystawia ten pomnik w roku 1863 swym przodkom z Proboszczowa, Twardocic, Rochowa.

Renowacja  pomnika nastąpiła w 2001 r., a ponowne poświęcenie 2.08.2003 r. 

Pamiątka po Schwenckfeldystach w Twardocicach

Wybierasz się w Karkonosze? Poniżej mapa atrakcji turystycznych w regionie. Kliknij w prawy górny róg na mapie aby otworzyć