Cis w Henrykowie - Najstarsze drzewo w Polsce

W Henrykowie Lubańskim rośnie cis, którego wiek szacuje się na około 1300 lat, co sprawia, że jest najstarszym drzewem na terenie całego kraju.

Chociaż może trudno to sobie wyobrazić ale kiedy w 966 roku Mieszko I przyjmował chrzest i wprowadzał chrześcijaństwo w kraju Polan, cis rosnący w Henrykowie miał już przeszło 200 lat. Z kolei dopiero kiedy zbliżał się do swojego pierwszego półwiecza, w rejonie zaczęli osiedlać się ludzie.

Obecny obwód wynosi 150 cm (wcześniej 5 m), korona znajduje się na wysokości około 13 metrów. Dziś cis rośnie opierając się o ścianę budynku. Jak się okazuje historia nie obchodziła się z nim łaskawie i nie brakowało momentów dramatycznych, choć pod  ochroną jest od 1423 roku, kiedy to król Władysław Jagiełło na mocy Statutu Warckiego zabronił wycinania cisów.

Jednak w 1813 roku, stacjonujący w Henrykowie kozacy, pocięli jego pień szablami. Co ciekawe w identyczny sposób obeszli się z cisem w Bystrzycy koło Wlenia (drugie najstarsze drzewo w Polsce). Widać taka to była ówczesna kozacka natura. W 1945 roku eksplodował w jego pobliżu pocisk artyleryjski a podmuch wybuchu odłamał jedną z odnóg pnia. Kolejne dramatyczne chwile miały miejsce w 1989 roku, kiedy szalejący huragan poczynił znacznej szkody w żywej substancji drzewa. Odłamała się wówczas druga odnoga pnia. To wszystko sprawiło, że cis jest dziś tylko reliktem, niezwykle okazałego niegdyś drzewa.

Cis jest pod ochroną od 1992 roku. Wówczas też przeprowadzono pierwszą kurację zabezpieczającą. W 2016 roku, kiedy drzewo zaczęło usychać podjęto prace zmierzające do poprawy stanu drzewa. Korzenie drzewa zabezpieczono przed gryzoniami, zbudowano specjalne rusztowanie, zainstalowano zraszacze i zamgławiacze, co ma przygotować drzewo do letnich upałów. Wykonano także drenaż i studzienkę do kontroli poziomu wody. Drzewo jest regularnie nawożone dla wzmocnienia jego sił witalnych. Wszystkie te działania przyniosły efekt, bowiem od 2020 roku, cis ponownie wypuszcza nowe pędy i igły. Od kilku lat ma też swoje oficjalne imię "Henryk".

Cis pospolity w Polsce występuje niezwykle rzadko. Ze względu na klimat w naszym kraju, często przybiera postać krzewu. Drewno tego długowiecznego drzewa znajdowało zastosowanie w produkcji mebli, kusz, łuków. Roślina zawiera silnie toksyczną substancję, która dawniej służyła do zatruwania strzał.

Cis w Henrykowie - Najstarsze drzewo w Polsce