Gruszków - Niedźwiedzia wieś w Rudawach Janowickich

Gruszków to niezwykle urokliwa wioska schowana w dolinie pomiędzy (Gruszkowską Góra 535 m n.p.m.) a Czartowcem (552 m n.p.m.) w Rudawach Janowickich. Jest najwyżej położoną miejscowością w gminie Mysłakowice.

Początki wsi sięgają XIV wieku. Gruszków (wówczas Berndorf) był częścią Kowar. Jej pierwszym właścicielem był hrabia Hans Ulryk von Schaffgotsch. Niestety uwikłał się on w spisek przeciwko Ferdynandowi II cesarzowi Austrii. W 1635 roku został skazany na karę śmierci i ścięty w Ratyzbonie. Dobra hrabiego zostały rozparcelowane.  Gruszków wraz z Kowarami został później odsprzedany hrabiemu Hansowi von Tscherninowi z Czech.

W 1649 roku doszło w Gruszkowie do buntu chłopów przeciwko wysokim podatkom pańszczyźnianym. Sprawę na korzyść dworu rozstrzygnął sąd w Jaworze. W 1747 roku wieś stała się własnością miasta Kowary. Słynęła już wówczas z doskonałego piwa.

Pod koniec XVIII wieku wybudowano tu szkołę. Liczbę mieszkańców szacowano na przeszło 600 osób. Po drugiej wojnie światowej liczba mieszkańców drastycznie zmalała. Liczba budynków spadła ze 121 przed II wojną światową do 31 w latach 90. XX wieku. Obecnie mieszka tu około 80 osób.

Gruszków jest doskonałą bazą wypadową w okoliczne góry. Samą wioskę otaczają wzgórza z ciekawymi formacjami skalnymi jak Wielki i Mały Zmarlak czy Dziobata Skała skąd roztaczają się efektowne panoramy. Gęsta siec szlaków turystycznych i ich bezpośrednie położenie w Rudawach Janowickich sprawia, że turyści maja szybki dostęp do najważniejszych atrakcji turystycznych i przyrodniczych jak Góry Sokole, Kolorowe Jeziorka, zamku Bolczów, Schroniska Szwajcarka, Starościńskich Skałek, ale również do Kowar, Karpacza i Jeleniej Góry.

W środkowej części wsi zachowała się kilka charakterystycznych obiektów, dawna karczma sądowa, granitowy pomnik poległych w I wojnie światowej żołnierzy niemieckich ze stojącym obok słupem pokoju z  napisem „niech ludzkość świata żyje w pokoju”. Wieś ciągnie się wzdłuż drogi na długości około 1,5 km, znajdziemy tam jeszcze kilkanaście domów mieszkalnych o konstrukcji murowano-drewnianej, przysłupowej i szachulcowej.

Nazwy historyczne:

• 1399 Berndorf
• 1786 Bärndorf
• 1816 Bärdorf
• 1945 Grzeszkow
• 1946 Niedźwiedziska
• 1950 Gruszków

czytaj też:

Gruszków - Niedźwiedzia wieś w Rudawach Janowickich