Zaginiony Pałac Piotrowic: Cień dawnej chwały w sercu osieroconej wsi

Wschodnia część wsi Piotrowice w gminie Kostomłoty kryje resztki imponującego kompleksu pałacowo-parkowego. Niestety, pałac, który był centralną budowlą tego założenia, został rozebrany w 1974 lub 1979 roku i wszelki ślad po nim zniknął.

Piotrowice Średzkie po raz pierwszy pojawiły się w dokumentach w 1221 roku jako Goiez cum Petres, , kiedy to biskup wrocławski Wawrzyniec wspomniał o wsi w kontekście nadania dziesięciny na rzecz szpitala św. Ducha we Wrocławiu. Przez wieki miejscowość zmieniała właścicieli, co zostało uwiecznione na granitowym obelisku postawionym w 1792 roku. Obelisk ten, ufundowany przez barona Carla von Stillfried und Rattonitz, świadczy o historii piotrowickiego majątku i jego dawnych właścicielach.

Kompleks pałacowo-parkowy najprawdopodobniej powstał na początku XVII wieku, kiedy to Piotrowice były w rękach rodu Nimitz von Silvitz. Niewiele wiadomo o wyglądzie pałacu i jego otoczenia w tamtym czasie. Na rycinach Friedricha Bernharda Wernera widać prostą, bryłową formę pałacu, przykrytą dachem czterospadowym z oknami połaciowymi oraz wieżą usytuowaną na osi frontu, zdobioną barokowymi detalami. Pałac miał prostokątny plan, ustawiony wzdłuż osi północ-południe, był trzypiętrowy, z masywną wieżą nad głównym wejściem.

Z tych obrazów wynika również, że kompleks poza barokowym pałacem stojącym w centralnej części, składał się jeszcze z zabudowań gospodarczych po zachodniej stronie oraz ogrodu na wschodzie. Dwie bramy wjazdowe – południowa i północna, które zachowały się do dziś, pochodzą z lat 20-30 XVIII wieku. Zabudowania folwarczne i ogród, które prawdopodobnie były dziełem hrabiego Heinricha Wilhelma von Wilczka, właściciela Piotrowic do 1739 roku, również robiły kolosalne wrażenie. W XIX wieku zespół pałacowy przeszedł przebudowę, ale nie zmieniło to drastycznie jego charakteru. Do dziś przetrwała piękma stajnia pałacowa.

Pałac przetrwał zarówno II wojnę światową, jak i sowiecką okupację, lecz ostatecznie został całkowicie zniszczony do 1979 roku. Rozbiórka była na tyle gruntowna, że po budowli nie pozostały nawet ślady fundamentów. Wcześniej dokonano istotnych zmian w barokowych ogrodach, osuszając część mokradeł, a dzięki nowym nasadzeniom teren zamieniono w park krajobrazowy. W parku, przy jednej z alei, wznosi się obelisk upamiętniający członków niemiecko-czeskiej rodziny szlacheckiej, powiązanej z rodem Limburg-Strium, którzy polegli w czasie I wojny światowej. Kamień pamiątkowy został ufundowany przez hrabiego Richarda zu Limburg-Strium jako hołd dla ich ofiary.

Na cenotafie widnieją następujące nazwiska:

• Bernhard von Tschirschky – niemiecki porucznik, urodzony w 1888 roku w Kobylej Głowie, zmarły w 1918 roku w szpitalu wojskowym w Ostendzie.
• Hans Adam von Tschirsky
• Ottfried von Tschirsky

Na kamieniu znajdują się także nazwisko fundatora oraz inskrypcje, które niestety z biegiem czasu stały się nieczytelne.

W ostatnich latach w parku wykonano prace porządkowe i jest udostępniony do zwiedzania. To doskonałe miejsce na spacer, w którym można połączyć odpoczynek na łonie natury z podróżą w czasie.

Wieś Piotrowice, pozbawiona dawnego pałacu, wydaje się jakby osierocona – jakby straciła część swojej tożsamości, która była nieodłącznym elementem jej historii. Bez jego majestatycznej sylwetki, który przez wieki górował nad okolicą, cała przestrzeń nabrała pustki, której nie da się wypełnić. Tylko melancholijne ślady, pamiętające dawne czasy, przypominają o tym, co kiedyś było, a teraz wydaje się nieosiągalne.

Zaginiony Pałac Piotrowic: Cień dawnej chwały w sercu osieroconej wsi