Zapora i elektrownia Wrzeszczyn. Ciekawy zabytek techniki.

Kamienna zapora przeciwpowodziowa wraz z elektrownią wodną to najbardziej charakterystyczne miejsce Wrzeszczyna, niewielkiej wsi w gminie Jeżów Sudecki.

Katastrofalne powodzie, które nawiedziły okolice kotliny jeleniogórskiej w latach 1888,1890 i 1897 skłoniły do opracowania programu ochrony przeciwpowodziowej. W jego ramach powstała m.in zapora w Pilchowicach otwarta w 1912 roku. Kolejne zapory wraz z elektrowniami, wówczas zaprojektowane, wybudowano dopiero po zakończeniu I wojny światowej. Zapora w Bobrowicach tworząca jezioro Modre zbudowana została w latach 1924 -1925. Zapora wraz z elektrownią we Wrzeszczynie powstała jako ostatni, siódmy obiekt hydrologiczny z programu przeciwpowodziowego Ottona Intza i Kurta Bachmana. Budowę stopnia wodnego ,, Boberrullersdorf " ukończono w roku 1927.

Wybudowanie kamiennej zapory doprowadziło do powstania na rzece Bóbr, jeziora Wrzeszczyńskiego o długości 3 kilometrów. To elektrownia zbiornikowa wykorzystująca gromadzone masy wody (do 1,75 mln m3) do produkcji energii elektrycznej. Znajdują się tu dwa pionowe sprzęgnięte zespoły: turbiny z generatorami. Były to w tamtym czasie najnowocześniejsze turbiny, wynalezione w roku 1919 przez Victora Kaplana, służące do zmiany energii spadającej wody na ruch obrotowy. Była to pierwsza elektrownia śląska, w której zainstalowano turbiny tego systemu. Obie turbiny pracują do dziś, co wystawia jak najlepsze świadectwo firmie J. M Voit z Heidenheim w Badenii Wirttemberdze. Również generatory wyprodukowane przez firmę Sachsenwerk z Niedersedlitz pod Dreznem, pracują do dziś.

Elektrownia posiada moc 4,71 MW i produkuje ok 1,8 mln kWh rocznie. Przez koronę zapory można przejść lub przejechać (biegnie tędy szlak rowerowy ER-6 „Dolina Bobru) przez most jazowy. Przechodzi się bezpośrednio nad upustami wody do turbin elektrowni. Efekt jest oszałamiający.

Niegdyś w pobliżu zapory znajdował się most łączący lokalną drogę z Siedlęcina do Barcinka. Został jednak wysadzony w powietrze w 1945 roku już po zakończeniu II wojny światowej.

Zapora i elektrownia Wrzeszczyn. Ciekawy zabytek techniki.

.