Jiřetín pod Jedlovou - najpiękniejsza Droga Krzyżowa jaką odwiedziliśmy.

Jedna z najczęściej fotografowanych Dróg Krzyżowych w Czechach powstała w 1759 roku, dzięki staraniom pastora Gottfrieda Liessnera. Rozpoczyna się ona monumentalnymi schodami za którymi znajdziemy alegoryczną wizję Ogrodu Oliwnego z figurami apostołów oraz modlącego się Jezusa. Dalej znajdują się barokowe stacje Drogi Krzyżowej. Na szczycie okazała kaplica Podniesienia Krzyża oraz mniejsza kaplica Grobu Pańskiego.

Křížová hora (pol. Krzyżowa Góra, niem Kreuzberg),  położona jest w północnych Czechach w południowo-zachodniej części Gór Łużyckich na południowo-zachodniej granicy miasta Jiřetín pod Jedlovou, nad którym dominuje. Według czeskiego podziału wzniesienie należy do Krkonošsko-jesenická subprovincie (Karkonosko - jesenicka podprowincja).

Na płaskim szczycie znajduje się pątnicze miejsce z kaplicą Bożego Grobu, do którego północno-wschodnim zboczem prowadzi droga krzyżowa, przy której stoi 11 stacji krzyżowych. W 1790 roku północno-wschodnią część zbocza poza obrębem krzyżowej drogi zalesiono.

Jedna z najbardziej znanych legend związanych z tym miejscem opowiada o wydarzeniach XVIII wieku, w okresie kontrreformacji w Czechach. Protestanci, w tym siedmiu braci Dontów, zostali zmuszeni do opuszczenia tych ziem ze względu na naciski katolickie. Mimo że bracia preferowali wyjazd niż zmianę wyznania, ich losy miały nieoczekiwany zwrot.

Według legendy, pierwszej nocy ucieczki z kraju, wszyscy siedmiu braci mieli ten sam sen. W nim Jezus Chrystus ukazał im się i nawoływał do powrotu. Choć decyzja była trudna, postanowili podjąć ryzyko i zrealizować to, co im się objawiło. Najmłodszy, ciężko chory z nich, zdecydował się wrócić do rodzinnego Jiřetína. Tam przyjął katolicyzm i zgodnie z przepowiednią postawił drewniany krzyż w miejscu obecnego ogrodu Oliwnego. Co niezwykłe, po postawieniu krzyża cudownie wyzdrowiał.

Historia o uzdrowieniu chłopca szybko rozeszła się po okolicy, przyciągając wielu pielgrzymów, którzy modlili się o swoje własne cuda. Ten skromny drewniany krzyż stał się symbolem nadziei i wiary dla wielu, przyciągając setki pielgrzymów z różnych stron.

Ksiądz Gottfried Liessner, w 1759 roku, zlecił budowę jedenaście barokowuch stacji Drogi Krzyżowej, drewnianej kaplicy Podniesienia Krzyża Świętego oraz rokokowego Grobu Pańskiego. Pierwotna drewniana kaplica została zniszczona przez huragan w 1779 roku, ale nie ucierpiał wtedy historyczny drewniany krzyż. W 1783 roku położono kamień węgielny pod obecną kaplicę szczytową, która ostatecznie została ona wyświęcona w 1796 roku (wieżę dobudowano później, a dzwony zamontowano w 1886 roku).

Na początku drogi krzyżowej, na dole, znajdują się rzeźby śpiących apostołów oraz Ogrójec z 1764 roku (święty Jan, św. Jakub i św. Piotr). W scenie Ogrójca anioł podaje kielich Jezusowi. Po lewej stronie, na skraju lasu, stoi rzeźba Jezusa z koroną cierniową z 1859 roku – motyw Ecce Homo. Z zachodniej strony została zbudowana rzeźba Matki Boskiej (1869 rok), a obok niej znajduje się niewielka studzienka. Zakończeniem całego założenia, na górze, jest kaplica Grobu Jezusa.

W 1969 r.cały kompleks uznany został za zabytek kultury. Od 1991 roku rozpoczęto celowe działania mające na celu kompleksową renowację tego miejsca, które jest jednym z najważniejszych zabytków Jiřetína pod Jedlovou.

W 2017 roku Kalwaria przeszła kosztowny remont. Odrestaurowano malowidła na kaplicach, napisy i samą kaplicę. 22 marca 2018 roku zespół zwyciężył w konkursie Zabytek Roku. Organizatorem konkursu jest Stowarzyszenie Osad Historycznych Czech, Moraw i Śląska. 

Jak dojechać?

Do Jiretina pod Jedlovou jest ze Szklarskiej Poręby około 90 km. Najszybsza trasa prowadzi tu tzw. trójstykiem przez Świeradów Zdrój, Frydlant w Czechach, Bogatynię, Zittau, Grossschonau, Varnsdorf. W tej ostatniej miejscowości jedziemy za drogowskazami w stronę Czeskiej Lipy. Jednak za miejscowością Dolni Podluzi, na rondzie drogę krajową nr 9 jedynie przecinamy (drugi zjazd na rondzie) i wjeżdżamy Jiretina pod Jedlovou.