Kamienie śmierci - pamięć husyckiej zbrodni

Staropaleozoiczne skały metamorficzne na skraju Wierzchosławic (gmina Bolków) są najczęściej mijane obojętnie, mimo, że leżą tuż przy drodze krajowej nr 5. Tymczasem oprócz ciekawej budowy geologicznej są niemym świadkiem dramatycznych wydarzeń jakie miały tu miejsce w XV wieku.

Wierzchosławice leżą w dolinie Nysy Szalonej między wschodnim grzbietem Gór Kaczawskich a Pogórzem Wałbrzyskim, nad którym dominuje Poręba leżąca na zachodzie (670,6 m n.p.m.). Na południowy wschód od Górnych Wierzchosławic wznosi się góra Truskolas( 600 m. n.p.m.) znana z tego, że rozładowują się tu nader często silne burze.

Mieszkańcy Wierzchosławic byli poddanymi miasta Bolkowa, wieś wzmiankowano w źródłach historycznych po raz pierwszy w roku 1292. Z czasem została zasiedlona przez kolonistów z Turyngii.

W 1419 roku w Pradze wybuchły zamieszki w trakcie których tłum Prażan, tuż po odprawieniu mszy husyckiej w kościele św. Stefana, wtargnął do ratusza i wyrzucił przez okna urzędujących tam rajców niemieckich i burmistrza. Na wieść o tych wydarzeniach umarł król czeski Wacław IV, a pretensję do tronu wysunął jego brat Zygmunt Luksemburski. Husyci odmówili uznania praw znienawidzonego przez nich władcy. W odpowiedzi na to Zygmunt rozpoczął organizowanie krucjaty, która miała podporządkować Czechy. Rozpoczęły się wojny husyckie.

W 1424 roku Zygmunt Luksemburski wydał oficjalne zarządzenie, w myśl którego mieszczan księstwa wrocławskiego i świdnicko-jaworskiego obowiązywał zakaz zaopatrywania husytów w broń, odzież oraz żywność. Rozporządzenie to nakazywało także zatrzymywać i likwidować zwolenników husytyzmu, którym odbierano mienie i majątki.

Tragicznie w historii Wierzchosławic zapisał się sierpień 1428 roku. Wówczas doszło do jednej z wielu odwetowych wypraw husyckich na teren Śląska (tzw. rejzy husyckie). Czesi atakowali tereny z których organizowane były antyczeskie krucjaty ( Austria, Brandenburgia, Saksonia, Śląsk). Rejzy husyckie na Śląsk były działaniem odwetowym za pomoc udzieloną przez szereg książąt śląskich krzyżowcom, którzy w ramach czwartej krucjaty zaatakowali z kolei Czechy.

29 sierpnia 1428 husyci splądrowali miasto Bolków. Nie udało im się jednak zdobyć zamku. Jednak jego załoga nie była w stanie pomóc okolicznym mieszkańcom. Mieszkańcy Wierzchosławic (wówczas  Wirchamsdorf) zdołali w większości uciec na górę Truskolas. Ci, którzy dostali się w ręce husytów, byli zrzucani ze skał za ostatnim domem wsi w stronę Domanowa. Stąd do dziś przetrwała, choć tylko w niektórych źródłach, nazwa Kamień Śmierci (Kamienie Śmierci - Todessteine).

Gdyby nie te wydarzanie skałki pewnie pozostałyby bezimienne. Mają od kilku do kilkunastu metrów wysokości. Są to głównie zieleńce, łupki zieleńcowe i serycytowe. Dziś u ich podnóża przebiega droga krajowa numer 5.

Kamienie śmierci - pamięć husyckiej zbrodni