Kaplica nagrobna Schaffgotschów w Gryfowie Śląskim. Najwspanialsze śląskie epitafium.

Wszyscy których interesuje historia Dolnego Śląska powinni odwiedzić gotycki kościół pod wezwaniem Świętej Jadwigi Śląskiej w Gryfowie. Wśród jego przepięknych wnętrz zwraca uwagę kaplica nagrobna rodziny Schaffgotsch.

Kaplica nagrobna pochodzi z 1545 roku a jej centralną częścią jest okazałe renesansowe epitafium rodu wykute z piaskowca i przedstawiające naturalnej wielkości całopostaciowe rzeźby zmarłych. Jego autorem był Hans Klintsch z Saksonii, który tworzył je w latach 1585 - 1587. To wzorcowy niemal przykład protestanckiego epitafium z epoki romantyzmu, przesiąkniętej włoskim manieryzmem a więc zamiłowaniem do bogatych zdobień. Najogólniej poprzez pojęcie manieryzmu rozumie się styl, występujący  do końca XVI wieku i charakteryzujący się dążeniem do doskonałości formalnej i technicznej dzieła, a także wysubtelnieniem, wyrafinowaniem, wykwintnością i swobodą form.

Uchodzące za najwspanialsze na Śląsku epitafium, łączy w sobie stylistykę nagrobków mieszczańskich i szlacheckich. W odzwierciedlającej świątynię aediculi, wspartej na kolumnach ustawiono w rzędzie całopostaciowe figury sześciorga członków rodu adorujących znajdującej się w centrum scenie Ukrzyżowania Chrystusa.

Mężczyźni stoją w zbrojach a kobiety w sukniach paradnych. U ich stóp umieszczono figurki klęczących dzieci. Kartusze herbowe na trzonach kolumn symbolizują liczne koligacje rodzinne. Herby m.in  Zedlitzów, Bironów, Talkenbergów, Sweinitzów Nad figurami umieszczono tablice, na których są napisy z Biblii oraz łacińskie inskrypcje odnoszące się do zmarłych. Z kolei w zwieńczeniu znajdują się kolejne płaskorzeźby przedstawiające sceny Męki i Zmartwychwstania Pańskiego.

Patrząc od lewej strony odnajdziemy Hansa von Schaffgotsch, który już za życia zbudował sobie ten grób. Był panem na Chojniku i Gryfie. Pełnił funkcję rządcy dworu królewskiego i ochmistrza dworu księcia świdnicko-jaworskiego. Ufundował w Gryfowie m.in. szpital. W gryfowskim kościele w 1545 r. rozpoczął budowę kaplicy nagrobnej. W 1584 r. został w niej pochowany. Zmarł w wieku 88 lat.

Obok stoi jego syn Hans Ulryk von Schaffgotsch, który zmarł w 1589 r., przeżywszy 36 lat. Piastował on funkcję cesarskiego podstolego i sędziego księstwa świdnicko-jaworskiego. Obok rozpoznajemy Gotharda von Schaffgotscha, który zmarł w 1576 r., mając zaledwie 26 lat. Zmarł po upadku ze schodów na zamku Annaberg.

Po prawej stronie stoi Krzysztof von Schaffgotsch. Był kanclerzem księstwa świdnicko-jaworskiego i dziedzicznym ochmistrzem dworu, a także panem i dziedzicem Chojnika, Gryfa, Starej Kamienicy, Podgórzyna, Kowar, Żmigrodu i Prusic. Obok niego ustawiono figurę jego pierwszej żony Magdaleny ze Starej Kamienicy. Na końcu stoi postać żony fundatora krypty również o imieniu Magdalena, która zmarła w 1585 roku. Spośród klęczących dzieci rozpoznać można Annę Marię (1597-1599) i Gotharda (zm. 1583) - dzieci Krzysztofa i Leonory von Schaffgotsch.

Kaplica nagrobna Schaffgotschów w Gryfowie Śląskim. Najwspanialsze śląskie epitafium.