Pravčická brána – kamienny łuk natury, który przetrwał wieki

Pośród skalnych bastionów Czeskiej Szwajcarii, w sercu Parku Narodowego, wznosi się jeden z najpiękniejszych cudów natury Europy. Pravčická brána – największy naturalny łuk piaskowcowy kontynentu – to nie tylko geologiczna osobliwość, ale i symbol regionu, magnes dla turystów, artystów i filmowców.

Pravčická brána to perła Parku Narodowego Czeska Szwajcaria – jednego z najpiękniejszych obszarów chronionych Czech. Utworzony w 2000 r., obejmuje ponad 79 km² piaskowcowych klifów, wąwozów, lasów i rzek. Unikalny mikroklimat wąwozów Kamenicy i Křinicy sprzyja występowaniu rzadkiej flory – wrzosowisk, paproci, mchów i porostów, a także fauny – z powracającym tu rysiem i sokolnikiem.

Łuk o rozpiętości 26,5 metra u podstawy i przęśle sięgającym 16 metrów wysokości, powstał w wyniku wielomilionowej pracy wiatru, mrozu i wody. Piaskowce kredowe, z których zbudowana jest Brama, mają około 90 milionów lat. Początkowo tworzyły podmorskie osady, dziś – w wyniku erozji – stanowią fascynujące skalne miasta. W przypadku Pravčickiej Brány natura zadziałała z chirurgiczną precyzją: przez tysiąclecia wypłukiwała i wywiewała mniej odporne warstwy, aż powstał majestatyczny łuk, którego nie powstydziłaby się antyczna architektura.

To cud, który wciąż trwa – choć powolna degradacja materiału skalnego jest nieunikniona, łuk zachowuje swoją formę. Z tego względu wstęp na samą Bramę jest zakazany – dla dobra przyszłych pokoleń.

Pierwsze wzmianki o turystycznych wyprawach w okolice Bramy pochodzą z początku XIX wieku. Już w 1826 r. wydano pierwszy przewodnik po regionie, a rok później przy łuku stanęła pierwsza gospoda. W 1881 r. właściciele tych terenów – ród Clary-Aldringenów – wybudowali stylowy neogotycki zameczek znany dziś jako Sokole Gniazdo. Pełni on dziś funkcję restauracji i muzeum.

Brama Pravčicka od początku inspirowała artystów i podróżników. Już w 1831 r. malarz Carl Gustav Carus opisał jej dramatyczny krajobraz w „Listach o malarstwie krajobrazowym”, wymieniając tzw. Prebischtor wśród niezwykłych form skalnych regionu Odwiedzał ją m.in. Hans Christian Andersen – mówi się, że zainspirowała go do napisania „Królowej Śniegu”. W 2005 r. pojawiła się na ekranie w filmowej adaptacji „Opowieści z Narnii”. Dziś miejsce to odwiedzają setki tysięcy turystów rocznie.

Od polskiej granicy do Hřenska jest zaledwie niecałe 40 kilometrów, jednak trasa prowadzi malowniczymi drogami, co wydłuża czas podróży. Z Wrocławia dojazd zajmuje około 3,5 godziny. Najszybsza trasa wiedzie przez niemieckie miasta Görlitz i Budziszyn, co dodaje uroku podróży dzięki możliwości podziwiania pięknych widoków Dolnych Łużyc.

My jednak proponujemy trasę przez Czechy. Ze Szklarskiej Poręby wybraliśmy drogę przez Zakręt Śmierci, Świeradów Zdrój, Raspenavę i Chrastavę omijając w ten sposób największe miasta na trasie z Libercem na czele. Dalej poruszaliśmy się już międzynarodowa drogą E442 Liberec – Děčín – Ústí nad Labem, W miejscowości Ceska Kamenice kierujemy się drogami lokalnymi przez Janska, Srbska Kamenice, Ruzova, Janov do Hrenska.

Do Bramy można dojść pieszo z dwóch kierunków – z miejscowości Hřensko (ok. 3 km czerwonym szlakiem) lub z Mezní Louka. Obie trasy oferują malownicze widoki, mostki i naturalne tarasy. Przy samej Bramie znajdują się punkty widokowe z panoramą okolicznych formacji skalnych, ławki oraz mała infrastruktura gastronomiczna.

Z Hřenska można część trasy przejechać lokalnym autobusem do przystanku Tri Prameny.

Zwiedzanie jest biletowane – standardowy wstęp kosztuje około 125 CZK (5 EUR), a Brama czynna jest od marca do października codziennie w godzinach 10:00–18:00. Zimą – w okrojonym zakresie.

Na miejscu warto zajrzeć do Sokolego Gniazda – można tam zjeść, obejrzeć ekspozycję przyrodniczą i odpocząć w cieniu monumentalnego łuku. Należy pamiętać o odpowiednim obuwiu – podejście, choć niewymagające, jest momentami strome.

Brama między światami

Pravčická brána to nie tylko formacja skalna – to połączenie przyrody, historii i kultury. Symbol miejsca, w którym natura nie potrzebuje architekta, by stworzyć coś wielkiego. Dla turysty to doświadczenie z pogranicza baśni i rzeczywistości, a dla regionu – duma, której nie sposób nie zauważyć.

Jeśli szukasz miejsca, gdzie majestat skał spotyka się z ciszą lasów i legendą minionych wieków – Brama czeka. Wciąż otwarta.

Pravčická brána – kamienny łuk natury, który przetrwał wieki