Światło Nadziei z Herrnhut – Gwiazdy, które Rozświetlają Ciemność

Gwiazdy z Herrnhut, znane również jako gwiazdy morawskie, to trójwymiarowe ozdoby, które od ponad 180 lat rozświetlają domy na całym świecie w okresie adwentu i Bożego Narodzenia. Ich historia sięga początków XIX wieku, kiedy to w internatach prowadzonych przez Braci Morawskich w Herrnhut uczniowie tworzyli je na lekcjach matematyki, aby lepiej zrozumieć geometrę.

W Herrnhut, niewielkiej miejscowości na Górnych Łużycach, położonej nieopodal Karkonoszy, blisko 200 lat temu powstała tradycja ręcznego tworzenia tych charakterystycznych gwiazd, które rozświetlały nie tylko domy i kościoły, ale również serca ludzi w ciemnych zimowych miesiącach.

Pierwsze gwiazdy były białe i czerwone – kolory te symbolizowały czystość i miłość Chrystusa. Z czasem dodano również kolor żółty, symbolizujący słońce, czyli boskie światło. Dzięki swojej uniwersalnej symbolice światła, nadziei i radości, stały się popularne w całym regionie, w tym również w karkonoskich miejscowościach, gdzie Bracia Morawscy prowadzili swoje misje. Gwiazdy te stały się symbolem światła betlejemskiego, nadziei i radości, zwłaszcza w kościołach ewangelickich.

Idea ręcznego tworzenia tych wyjątkowych gwiazd wywodzi się z tradycji edukacyjnej prowadzonej w szkołach wspólnoty. Nauczyciel  P. H. Verbeek, pod koniec w XIX wieku, z tektury i papieru skleił pierwszą gwiazdę i powiesił ją w klasie do matematyki.  Szybko zauważył potencjał tych symbolicznych ozdób i postanowił rozpocząć ich wytwarzanie na szerszą skalę. Zainicjował działalność małej manufaktury, w której powstawały gwiazdy przeznaczone początkowo na jedynie potrzeby lokalnej wspólnoty. Verbeek stale ulepszał swoją konstrukcję, wkrótce ją opatentował i w 1925 r. założył wytwórnię gwiazd. I do dziś 25. ramienna gwiazda, składająca się z 17 ostrosłupów czworokątnych i 8  trójkątnych jest tutaj wytwarzana.

Początkowe lata działalności manufaktury charakteryzowały się prostotą i pełnym zaangażowaniem mieszkańców. Produkowane z papieru gwiazdy były wycinane, składane i zszywane ręcznie, a każda z nich stanowiła unikalne dzieło sztuki. Z czasem manufaktura stała się nie tylko miejscem pracy, ale także centrum wspólnotowego życia, w którym tradycja rękodzieła przeplatała się z duchowym przesłaniem.

W XX wieku, mimo trudności wynikających z dwóch wojen światowych, manufaktura przetrwała właściwie tylko dzięki determinacji lokalnej społeczności. W latach powojennych, gdy region Herrnhut znalazł się w NRD, prywatna manufaktura musiała dostosować się do nowej rzeczywistości gospodarczej. Stała się spółdzielnią ale zachowała swoją tożsamość i tradycyjne metody produkcji. W tym czasie gwiazdy z Herrnhut zaczęły zdobywać popularność także poza granicami Niemiec, stając się symbolem adwentu i świąt Bożego Narodzenia w Europie i na świecie.

Dziś manufaktura w Herrnhut nadal działa, w oparciu o pierwotne wartości i metody pracy. Każda gwiazda jest tworzona ręcznie z najwyższą precyzją, a proces produkcji pozostaje wierny tradycjom sprzed ponad 180 lat. Obecnie fabryka jest również otwarta dla zwiedzających, którzy mogą zobaczyć, jak powstają te niezwykłe ozdoby, a nawet spróbować własnych sił w ich składaniu.

Dla mieszkańców dawnych Karkonoszy, którzy przez wieki żyli w trudnych warunkach klimatycznych i ekonomicznych, gwiazdy te niosły szczególne przesłanie – były symbolem światła w ciemności, odrodzenia i Bożego prowadzenia. W okresie adwentu zawieszano je w domach, karczmach i kościołach, gdzie stawały się centralnym elementem dekoracyjnym. Wspólnoty wiernych często organizowały wspólne składanie tych gwiazd, co wzmacniało więzi sąsiedzkie i religijne.

Gwiazdy z Herrnhut, są nie tylko pięknymi ozdobami, ale także żywym świadectwem historii, kultury i duchowego przesłania, jakie niesie ta wyjątkowa tradycja. Rozświetlając domy na całym świecie, przypominają o tym, że światło nadziei nigdy nie gaśnie, nawet w najciemniejszych czasach.

Światło Nadziei z Herrnhut – Gwiazdy, które Rozświetlają Ciemność