Torfowisko Upy - karkonoska Arktyka

Torfowisko Upy (Úpské rašeliniště) to wyjątkowy pod względem walorów przyrodniczych relikt epoki polodowcowej w samym sercu Karkonoszy.

Torfowisko Upy jest z punktu widzenia przyrodniczego jedną z najbardziej cennych części Karkonoszy oraz bardzo ważnym obszarem hydrologicznym. Przypomina bezdrzewną tundrę subarktyczną, która sięgała tutaj w czasach epoki lodowcowej. Charakteryzują się surowym klimatem, niskimi temperaturami o małej zmienności w ciągu roku oraz silnym wiatrem wiejącym zwykle z tego samego kierunku. Aura jest bardzo wilgotna z dużą częstotliwością mgieł. Specyficzne warunki sprawiają, że zachował się tu szereg roślin z epoki lodowcowej.

Od 1952 roku torfowisko jest ścisłym rezerwatem przyrody. Znajduje się w płytkiej depresji, na Białej Łące pomiędzy Śnieżką, Hraničním hřbetem oraz górą Studniční w wysokości 1400 - 1425 m n.p.m. Prowadzi tędy niebieski szlak z Luční boudy na szczyt Śnieżki. Po torfowisku można chodzić dzięki zbudowanemu z drewna chodnikowi, z którego obserwować też można niektóre torfowiskowe jeziorka. Jest największym torfowiskiem szczytowym w Karkonoszach. Północna część rezerwatu przechodzi na terytorium Polski. Tutaj też biorą swój początek rzeki Úpa i Bílá Labe (Biała Łaba) Powierzchnia rezerwatu przyrody wynosi 73 ha

Torfowisko Upy w 1993 roku zostało włączone w poczet obszarów zapisanych w spisie konwencji Ramsar, zawierającym najważniejsze mokradła świata. Karkonoskie torfowiska znane są z licznych reliktów glacjalnych (z roślin: malina moroszka, gnidosz sudecki, torfowiec Lindberga, ze zwierząt zaś nornik bury, ważki miedziopierś górska i żagnica północna, pająk Arctosa alpigena lamperti).

Pochodząca z północy drobna malina moroszki znalazła tu swoje najbardziej wysunięte na południe rozmieszczenie, przyczajone w zaroślach sosny, która jako gatunek alpejski ma tu znowu swoje najbardziej wysunięte na północ siedlisko. Torfowisko powstało głównie w wyniku stopniowego zamierania mchu torfowiskowego, porostów, traw, turzyc itp. już 5000-6000 lat temu.

Znaczące gatunki roślin: żurawina drobnolistkowa, modrzewnica siwolistna, bażyna obupłciowa, wełnianka pochwowata i wełnianka wąskolistna, wełnianeczka darniowa, turzyca dzióbkowata, bagienna i skąpokwiatowa, bogata galeria mchów torfowców oraz wspomniane relikty glacjalne.

Znaczące gatunki zwierząt: z owadów pływak Hydroporus nivalis, biegaczowaty Patrobus assimilis, wyżej wymienione ważki, chruścik Oligotrichia striata, pająk Bolyphanthes luteolus, motyl Dasypolia templi, z ptaków zaś czeczotka górska, podgatunek podróżniczka Luscinia svecica svecica, pokrzywnica.

Torfowisko Upy - karkonoska Arktyka