Wieża kościoła w Podgórkach. Mauzoleum Zeidlitzów.

Granitowa wieża widokowa w Podgórkach jest pozostałością cmentarnego kościoła z początku XVI wieku. Znajdowały się tu krypty grobowe rodziny von Zeidlitz.

Dostępne źródła podają, że miejscu w którym zachowała się dziś jedynie kamienna wieża i część prezbiterium z kryptą Zeidlitzów, pierwszy kościół lub kaplicę wzniesiono tu jeszcze w 1399 roku. Była to niewielka budowla na planie czworoboku. Wieś należała już wówczas do rodu Schaffgotschów.

Jednak samych początków osady szukać należy przeszło 200 lat wcześniej. Niemiecka nazwa wsi – Tiefhartmannsdorf – pochodzić miała od nazwiska Hartmann, niemieckiego rycerza służącego na dworze księcia Henryka I Brodatego. To rycerz ów sprowadzić miał niemieckich osadników i założyć tu właśnie Tiefhartmannsdorf - czyli Niską Wieś Hartmana. Poniekąd miało to związek, że sama nazwa Hartmansdorf już była zajęta. Nosił ją inny majątek rycerza, dzisiejsze Raciborowice koło Lwówka.

W XVI wieku Podgórki należały już do Georga i Heinzego von Elbel, którzy w tym czasie oddali ją w ramach zastawu pożyczki zaciągniętej u von Zeidlitzów. Zeidlitzowie to śląski ród arystokratyczny, ówcześni właściciele zamków Wleń i Niesytno. Uważany za protoplastę rodu Tietze von Zedlitz nabył w Podgórkach książęcy dom myśliwski, Jagdhaus.

W 1506 roku istniejący kościół w Podgórkach zaczęto rozbudowywać. Monumentalną wieżę dobudowali już Zeidlitzowie. Podczas rozbudowy wydzielone zostało prezbiterium, pod którym podczas prac renowacyjnych odkryto dwie krypty grobowe przykryte dwiema piaskowcowymi płytami nagrobnymi 1610 i 1619 roku.

W pierwszej krypcie spoczywał George Heinrich von Zedlitz oraz jego małżonka Hedwig. Na płycie brak jest daty śmierci właściciela Podgórek a także ilości lat jakie przeżył zmarły. Prawdopodobnie płytę nagrobną żony jak i własną ufundował przed swoją śmiercią w 1631 roku. Z kolei z zachowanych napisów na płycie małżonki dowiadujemy się, że Hedwig von Zedlitz z domu von Reder, zmarła 30 listopada 1619 roku w wieku 21 lat 26 tygodni i 3 dni. Obecnie płyty eksponowane są na murze na zewnątrz.

Wewnątrz wieży znajdują się płyty nagrobne Bernharda von Zedlitz z Podgórek i Mysłowa, zmarłego 15 października 1616 roku w wieku 53 lat oraz jego żony, zmarłej w 1610 roku w wieku 45 lat.

Podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648) Podgórki nadal należały do rodziny von Zedlitz, ale już z innej linii, ponieważ Georg Heinrich von Zedlitz zmarł w 1631 r. nie pozostawiwszy bezpośrednich spadkobierców.  W 1635 roku właścicielem Podgórek był Kasper von Zedlitz z Pilchowic. Wkrótce przekazał te włości synowi również Kasprowi. Młody von Zeidlitz majątkiem cieszył się ledwie kilka lat. W 1644 roku zginął od kul szwedzkich żołnierzy, stojąc na wieży kościoła.

W 1662 r. zarządcą dóbr w Podgórkach był cesarski rotmistrz von Sack z Wojcieszowa Średniego. Jeszcze w tym samym roku odnotowano kolejnego właściciela, a był nim kolejny Kasper von Zedlitz. Gdy w 1693 r. zmarł jego syn Conrad Gottlieb z Lubiechowej, Kaspar przekazał majątek w Podgórkach drugiemu synowi Carlowi Gottliebowi. Tenże od 1742 r. był starostą jeleniogórskim. Ponadto otrzymał od króla herb i tytuł barona von Zedlitz - Neukirch

Ostatnia rozbudowa kościoła miała miejsce w XVIII wieku. Dobudowano wówczas boczną kaplicę połączoną bezpośrednim przejściem do nawy.

Kościół spłonął na początku XIX wieku. Niestety nie podjęto odbudowy i całość budowli zaczęła popadać w ruinę. Wkrótce splądrowano kościelne krypty i grobowiec pod kaplicą.

W 2006 r. Urząd Miasta i Gminy w Świerzawie dzięki unijnemu dofinansowaniu, w ramach SPO dokonał rekonstrukcji dachu, wieży, nawy i kaplicy kościoła z zagospodarowaniem terenu wokół niego. Powstało w ten sposób jedno z ciekawszych miejsc widokowych Gór i Pogórza Kaczawskiego.

Wieża kościoła w Podgórkach. Mauzoleum Zeidlitzów.