Reklama

Intrygujące ruiny pałacu w Żarskiej Wsi

26/08/2023 10:15

Pałac w Żarskiej Wsi został wzniesiony w 1740 roku przez Hansa Bartholomeusa von Gehler. Reprezentacyjna niegdyś budowla jest dziś agonalnym stanie.

Pałac jest budowlą wzniesioną na planie prostokąta, miał dwie kondygnacje i sześciopiętrową wieżę dostawioną od strony parku kąpielowego. Od strony dziedzińca gospodarczego znajdują się trzy ryzality, boczne prostokątne, a środkowy ośmioboczny. Dachy były zterospadowe, a wieża nakryto tzw. hełmem. Nad portalem wejściowym znajdowała się tablica fundacyjna z datą budowy i nazwiskiem właściciela. Została niestety wyrwana. Obok zachował się jeszcze zegar słoneczny. W przyziemiu wieża miała podcień, co wiązało ją podobieństwem z budownictwem miejskim.

Źródła historyczne wspominają, że prowincjonalny, sasko barokowy zespół pałacowo-parkowy należał do największych w regionie, - stanowił letnią rezydencję właścicieli.

Prawdopodobnie pałac był plądrowany w okresie wojen napoleońskich (1813 r.) przez kolejne trzy armie . Po wyparciu Francuzów ze Śląska, właścicielką okolicznych dóbr została Elizabeth Junker, z domu Frenzel. Po niej rezydencja należała do Heinricha Randela, zaś w drugiej połowie XIX wieku do szambelana dworu saskiego, barona Heinricha Augusta von Globig. W 1875 roku majątek stał się własnością rodziny Schäffer, która posiadała okoliczne dobra do końca II wojny światowej. Po śmierci Johanne z domu Fünfstück (1940 r.) właścicielem Florsdorf został Hans Helmuth Schäffer

- www.polskiezabytki.pl

Pod koniec II wojny światowej w kilku rezydencjach położonych między Nysą Łużycką a Kwisą, ulokowano tymczasowe składnice. Ukryto w nich dzieła sztuki, muzealne eksponaty, a także dokumenty wywiezione z pobliskiego Görlitz oraz znacznie dalej położonej stolicy Trzeciej Rzeszy. W pałacu w Żarskiej Wsi (Florsdorf) ukryto bezcenne zbiory rzeźb i obrazów średniowiecznych. Przechowywano tu także 17 tys. książek z tzw. Biblioteki Milicha z pobliskiego Görlitz.

Składnica Miejskich Zbiorów Sztuki ze Zgorzelca w pięciu pokojach zamku mieściła obrazy i rzeźby średniowieczne oraz paramenty kościele z trzech kościołów zgorzeleckich - pisał po wojnie Józef Gębczak. - Kieszkowski do tej składnicy chyba nie dotarł, bo w dokumentacji nie ma żadnych wzmianek"

(J. Gębczak, "Losy ruchomego mienia kulturalnego i artystycznego na Dolnym Śląsku w czasie drugiej wojny światowej", Wrocław 2000, str. 43).

Jednym z najcenniejszych eksponatów była figura "Chrystusa Bolesnego" pochodząca z końca XV wieku. Wiosną 1945 roku pałac splądrowali czerwonoarmiści. Wieża pałacu nosiła po ich odwiedzinach wiele śladów przestrzelin po pociskach karabinowych. Później pałac zajęto na potrzeby PGR co doprowadziło do znaczącej dewastacji wnętrz. Zaniedbany został również rozległy park krajobrazowy. Dziś pałac jest jednym z najsmutniejszych widoków w całej okolicy.

Intrygujące ruiny pałacu w Żarskiej Wsi