Rezerwat Przyrody Wapienne Wzgórze w Raspenavie - Geologiczna mozaika

Niesamowicie różnorodna mozaika geologiczna wapieni krystalicznych i dolomitów a także ortognejsów izerskich. W całym kompleksie osadowych skał węglanowych i wychodni zasadowych skał odkryto i opisano ponad 50 minerałów. Opuszczone kamieniołomy były przed laty ważnym złożem marmurów dolomitowych.

Wapienne Wzgórze (Vápenný vrch) w Raspenavie to miejsce niezwykle zróżnicowane pod względem geologicznym. Obecnie znajduje się tu Rezerwat Przyrody. Powodem ochrony jest unikalna formacja geologiczna z drobnymi zjawiskami krasowymi i pozostałościami naturalnych drzewostanów ze zbiorowiskami ciepłolubnymi.

Dominują tu skupiska krystalicznych karkonosko - izerskich wapieni i dolomitów. Odrębny status mają ortognejsy izerskie, położone m.in. na samym szczycie wzniesienia. W całym kompleksie osadowych skał węglanowych i zasadowych skał wychodniowych odkryto i opisano ponad 50 minerałów ( antygoryt, chryzotyl, tremolit, diopsyd, salit, granat, piryt, pirotyn, sfaleryt, kobaltyn, galena, chalkopiryt, arsenopiryt.

W największym kamieniołomie wydobywano wapienie krystaliczne (soczewkę o grubości ok. 200 m). Jest to masywna biała skała, miejscami przechodząca w marmur dolomitowy. Na styku z otaczającymi metaosadami zazwyczaj wykształcają się masywne stanowiska skał typu erlan i skarn, z którymi związane jest występowanie rudy magnetytu.

Magnetyt jest najbogatszą rudą żelaza spotykaną w przyrodzie (zawiera nawet do 72% czystego pierwiastka). Wykazuje przy tym silne właściwości magnetyczne. Jego występowaniu towarzyszą magnetyczne anomalia - igła magnetyczna wykazuje duże odchylenia. Magnetyt wydobywano jeszcze w latach pięćdziesiątych XX wieku.

Miejsce to jednak cechuje przede wszystkim nagromadzenie marmurów dolomitowych. Na południowo-wschodnim zboczu wzgórza w opuszczonych kamieniołomach odsłonięte są trzy soczewki (żyły) węglanowe, których długość dochodzi do 200 m. Kolejne części soczewek podzielone są tektonicznymi uskokami poprzecznymi, co w przeszłość skomplikowało wydobycie i doprowadziło do powstania większej liczby kamieniołomów. Do 1965 roku wydobywano tu marmur dolomitowy - przeważnie biały z cienkimi paskami grafitu oraz w mniejszych ilościach drobnoziarnisty dolomit szary. W skałach widoczne są gniazda, pasma lub całe pozycje jasnych do ciemnozielonych serpentyn - antygorytów, makroskopowo całe, tworzące popularny niegdyś materiał kamienny - ofikalcyt, przeniknięty żyłkami chryzotylu o włóknach rzadko dochodzących do 3 cm. W XIX wieku okrągłe ziarna serpentyny mylono ze skamieniałościami prehistorycznego zwierzęcia (Eozoon bohemicus).

Geologicznie Vápenný vrch jest częścią Masywu Czeskiego, który jest zróżnicowaną formacją geologiczną epoki paleozoiku.

W masywie skalnym znajdują się również jaskinie krasowe. Jaskinia Marmurowa jest badana na długości trzydziestu metrów, ale może być częścią większego systemu jaskiń. Druga to Jaskinia Gliniana. Możliwości eksploracji obu jaskiń ogranicza niestabilność skał.

Obszar Chronionego Krajobrazu Gór Izerskich został ogłoszony tutaj już w 1968 roku. W tym kompleksie leśnym występuje wiele gatunków chronionych, zagrożonych, a nawet krytycznych zagrożonych gatunków roślin i zwierząt

Rezerwat Przyrody Wapienne Wzgórze w Raspenavie - Geologiczna mozaika