Ruiny zamku Parez

Na skraju Prachowskich Skał znajdują się ruiny zamku Pařez, zwanego dawniej Gęsimi Nożkami. Choć dawny blask skalnej rezydencji należy już do przeszłości, zamek Pařez od wielu lat przyciąga turystów, którzy przemierzają labirynt skalnych komór.

Skała, na której stoi zamek jest wąską rozpadliną rozdzieloną na dwie części, miedzy którymi znajduje się szczelina. Na zachodnim skraju zamku stała czworokątna wieża z bramą, do której prowadził drewniany most z przeciwległej skały. Na powierzchni skały są do dziś widoczne ślady obwodowych murów obronnych oraz fundament czworokątnej wieży.

Historia zamku Pařez, który znajduje się w Czeskim Raju, sięga lat 70. XIV wieku, kiedy to w źródłach pisanych wspominany jest Petr z Pařez. Wtedy jednak zamek nazywał się Gęsia Nożka (Husí nůžka). Do dziś nie jest do końca jasne, kiedy i dlaczego zamek zniknął. Choć niektóre źródła wskazują, że mógł zostać opuszczony już w 1430 roku po wcześniejszym zdobyciu przez husytów. Teorię tę potwierdza także odkrycie kamiennej kuli będącej bombardą.

Na zburzonym zamku, a także na innych podobnych w okolicy, najwyraźniej osiedliła się banda rycerzy rabusiów, która terroryzowała okolicę. W celu przywrócenia porządku wojska królewskie w latach 1440 -1442  zdobyły na wpół zniszczone zamki i wraz z dalszym podbojem definitywnie zakończyła możliwość ich dalszego użytkowania.

Zamek Pařez należy do zamków gotyckich z XIV wieku z kwadratową kamienną wieżą, której pozostałości są nadal widoczne w zachodniej części. Strategiczne położenie na suku piaskowcowym uzupełniono prawdopodobnie systemem zbiorników wodnych, które można było opróżniać i w ten sposób podtapiać otaczający teren.

Według znalezisk archeologicznych osadnictwo zamku trwało nie dłużej niż w połowie XV wieku. Przed 1932 rokiem gdzieś na zamku znaleziono latéńskie artefakty - klamry, szklane paciorki, monety i ceramikę. W 1941 roku podczas porządkowania zamku przez Klub Czeskich Turystów odnaleziono ceramiczną grzechotkę, a rok później zestaw przedmiotów żelaznych (3 kg) - być może pozostałości warsztatu kowalskiego. Później w wieży odnaleziono grosze praskie Wacława IV. Właściwe badania archeologiczne przeprowadzone w 1972 r. wykazały ceramikę datowaną na koniec XIV i pierwszą połowę XV wieku

O pochodzeniu zamku opowiada także legenda o wieśniaku, który łowiąc ryby w stawie niedaleko Ostružna w Czeskim Raju, znalazł w błocie tajemniczą butelkę, w której więziony był potężny dżin. Obiecał wieśniakowi, że jeśli zostanie uwolniony, spełni trzy życzenia. Nie wiadomo, jak dokładnie się zgodzili. Ale jasne jest, że dżin został uwolniony, a gdy wieśniak dotknął rzuconej kości, powstała z niej Kość zamkowa, z pestki wiśni zamek Pecka, a gdy zszokowany wieśniak wylądował na pniu drzewa, ujrzał wspomniany zamek światło dnia.

W lesie wokół zamku znajdziemy szereg urokliwych formacji skalnych z uformowaną z piaskowca naturalną Skalna Bramą.

Do zamku można dojść albo po czerwonym znaku turystycznym z centrum Prachovskéj skały z Pelíška, po żółtym znaku z mniej uczęszczanej stacji kolejowej Hrdoňovice lub po niebiesko-zielonym znaku od kolei Libuň stacja. Wokół zamku prowadzi asfaltowa droga z Pařezskiej Lhoty do Blaty, w pobliżu zamku przy tamie stawu znajduje się także parking. Ale poszukiwania ogólnodostępnych ruin zamku Pařez są o wiele ciekawsze na piechotę.

Ze Szklarskiej Poręby do zamku Parez jest 69 km. Dojechać tu można przez Tanvald, Żelezny Brod, Rovensko pod Troskami i Ujezd pod Troskami albo bocznymi drogami przez Vysokie nad Jizerou, Semily i Libun.

Ruiny zamku Parez