Zapomniana historia pałacu w Skale

Okazała niegdyś rezydencja w Skale koło Lwówka Śląskiego, powstała w miejscu gdzie już w 1348 roku stał murowany zamek należący do rycerza prawdopodobnie polskiego pochodzenia nazwiskiem Kopacz. Choć niemieckie źródła wspominają go jako von Kopatsch.

Poniżej Panorama 360. Można oddalać, przybliżać i obracać się dookoła, w górę i w dół. Miłego oglądania ( niektóre panoramy potrzebują kilku sekund aby się prawidłowo wgrać)

Zamek został zniszczony w 1428 roku podczas jednej z tzw. rejz husyckich na Dolny Śląsk. Blisko 100 lat później, bowiem dopiero w 1513 roku, na miejscu zamkowych ruin, wzniesiony został dwór. Rezydencję objął starosta generalny księstwa jaworsko - legnickiego Adam von Lest. Jego wnuk Christian Sebastian von Lest przeprowadził na początku XVII w. modernizację pałacu, dzięki czemu zyskał on renesansowy wystrój.

Pałac może i nie był najwybitniejszym dziełem architektury, ale uroku dodawało mu położenie na sztucznej skarpie od strony wschodniej. Piękne były zwłaszcza ogrodowe tarasy. 

Natomiast od zachodniej strony stworzono piękny park o powierzchni 30 mórg, w którym posadzono wiele egzotycznych drzew i krzewów.

Pałac nader często zmieniał właścicieli. W roku 1627 roku stał się własnością głogowskiego rodu von Promnitz. W latach 1654-55,  osiedlił się tu irlandzki szlachcic von Gall. Po nim majątek odziedziczył jego kuzyn Walter von Gall. W latach 1700-1795 Skałę posiadali hrabiowie rodu von Reder (Röder). W 1795 roku majątek nabył hrabia Friedrich von Pückler ale szybko ....przegrał go w karty.  Jego karciane długi wykupił za 319 tysięcy talarów, magnat z Żagania Peter von Biron, który osiedlił się tu po trzecim rozbiorze Polski, kiedy stracił swe dziedziczne księstwo Kurlandii i Semigalii.

Wydziedziczony książę kurlandzki zmarł jednak już w 1800 roku a pałac przeszedł w ręce jego 18. letniej córki Pauliny, która jeszcze w tym samym roku została żoną Fryderyka Hermanna Ottona Hohenzollern-Hechingen. Był to okres największej świetności Skały. Bywali tu nawet królowie: w 1800 roku królowa pruska Luiza, w 1851 król Prus Fryderyk Wilhelm IV a w 1867 późniejszy cesarz, król Wilhelm I.  

W 1845 r. Skałę odziedziczył syn Pauliny i Fryderyka - książę Konstantyn Hohenzollern-Hechingen. Po śmierci Konstantyna, w roku 1869 majątek przeszedł na linię Hohenzollern-Sigmaringen. Wtedy też zaczął się powolny upadek rezydencji. W latach 1905-1927 Skała należała do Wilhelma von Hohenzollern. Hohenzollernowie-Sigmaringen nie mieszkali jednak w Skale, a jedynie dzierżawili majątek.

W połowie XIX wieku Skała, za sprawą ostatniego z linii książąt von Hohenzollern-Hechingen – Wilhelma Thasillo, stała się muzycznym centrum kulturalnym Śląska. Bywali tu najwybitniejsi kompozytorzy tamtych czasów, m. in. Ferenc Liszt, Hector Berlioz i Richard Wagner.

Początek XX wieku to jednak już powolny upadek reprezentacyjnej niegdyś rezydencji. Do 1945 roku przetrwała jeszcze w średniej kondycji. Doszczętnie ograbiona i częściowo zniszczona przez czerwonoarmistów zaczęła popadać w ruinę.

Pałac był trójkondygnacyjną budowlą z kamienia i cegły, zbudowaną na planie podkowy. Część środkowa była nakryta dachem czterospadowym. Budowla jest podpiwniczona, z piwnicami sklepionymi kolebkowo z lunetami kolebkowo-krzyżowymi, w jednym z pomieszczeń południowego skrzydła natomiast sklepienie podtrzymuje filar o ściętych narożach z czerwonego piaskowca.  Główne wejście znajdowało się od wschodu, od strony skarpy poprzedzone kolumnowym portykiem podtrzymującym balkon.

Do pałacu przylega zabytkowy park o powierzchni 8 ha, ograniczony od południa stromą skarpą, a od zachodu i północy drogą do kamieniołomów piaskowca. Ochroną pomnikową w parku objęto 2 drzewa, rosnące w jego centralnej części : tulipanowiec amerykański o imieniu Mustang (200.letni) i platan klonolistny o obwodzie pnia 460 cm.

Z pałacem w Skale jest związana jeszcze historia Czarnego Krzysztofa. I choć w historii tej więcej jest legendy niż prawdy, wciąż fascynuje ona regionalistów i historyków. Otóż ów Czarny Krzysztof, przydomek swój zawdzięczać miał nie kolorowi zbroi lecz skóry. Był bowiem ciemnoskórym Saracenem, sprowadzonym przez piastowskiego księcia Ludwika II Brzeskiego z pielgrzymki do Jerozolimy. Otóż egzotyczny przybysz, po kilkuletnim pobycie na zamku w Brzegu, miał stamtąd zbiec i ukrywać się w okolicach Legnicy. Stał się budzącym grozę i podziw rycerzem - rabusiem, grabiącym bogatych i próżnych łajdaków i oddającym kosztowności biednemu ludowi. Miał nawet przegnać ród Kopaczy z zamku w Skale, który stał się jego siedzibą.

Wybierasz się w Karkonosze? Poniżej mapa atrakcji turystycznych w regionie. Kliknij w prawy górny róg na mapie aby otworzyć 

Zapomniana historia pałacu w Skale