Renesansowy dwór w Piotrowicach Świdnickich

Na krańcu wsi, na niewielkiej sztucznej wyspie stoi dwór o cha­rak­te­rze ob­ron­nym, zwa­ny też czasem zam­kiem na wodzie. Jego budowę sfinansował w la­tach 1590-99 Ja­cob von Zed­litz z Pło­ni­ny.

Projekt budowy powstał przy udziale włoskich architektów. Budynek jest murowany z kamienia i cegły, potynkowany, wzniesiony na rzucie kwadratu, podpiwniczony, dwukondygnacyjny i nakryty wysokim dachem dwuspadowym. Na czterech flankach pałacu znajdują się cylindryczne trzypiętrowe baszty kryte iglicowymi hełmami. Od frontu kamienny portal między dwoma pilastrami podtrzymującymi fryz heraldyczny z dwoma rzędami herbów rodów szlacheckich, po osiem w każdym.

Dwór jest otoczony nawodnioną fosą, z trójarkadowym (pięcioprzęsłowym) kamiennym mostem od południowego wschodu. Na pd. i wsch. folwark z przełomu XVIII i XIX wieku.

W czasie wojny 30-letniej ( 1618-1648 ) zamek w Piotrowicach Świdnickich został  splądrowany i zniszczony. W roku 1650 podupadły majątek staje się własnością Otto Siegmunda von Nostitz. Około roku 1698 przeprowadza on remont dworu, dokonując niewielkich przebudów. W roku 1716 Piotrowice przejął jego syn Carl Gottlieb von Nostitz. Po jego śmierci wdowa  baronowa Beate Abigail z domu von Siegroth – Schlawkau chcąc ratować zadłużony majątek, ponownie wychodzi za mąż za generała armii pruskiej Wilhelma Dietricha  von Buddenbrock. Po bezpotomnej śmierci baronowej Beate Abigail majątek trafia w ręce dalekiego krewnego jej drugiego męża hrabiego von Burghauss. Nowy właściciel w  roku 1799 przeprowadził kolejny remont dworu.

Połowa XIX wieku to okres świetności dla majątku na co ma wpływ dynamiczny rozwój przemysłu, jednak mimo to dwór w tym okresie zaczyna podupadać. Hrabia von Burghauss znany ze swej dobroczynności wznosi wiele obiektów dla ubogich, w tym położony obok zamku szpital.

Tuż po zakończeniu II wojny światowej w pałacu stacjonowali żołnierze sowieccy, którzy doszczętnie rozszabrowali obiekt, nie bez udziału okolicznych mieszkańców. Później stanowił własność Jaroszowskich Zakładów Materiałów Ogniotrwałych, a od roku 1961 PGR – Zakład Łażany.

Z pałacem powiązana jest mroczna historia do dziś jeszcze powtarzana przez mieszkańców wsi. Około 1980 roku sowiecka żandarmeria miała tu zastrzelić dezertera z radzieckiej jednostki wojskowej w Świdnicy.

Pozbawiony opieki i zabezpieczeń dwór, okazał się łatwym celem dla złodziei. Obiekt praktycznie w całości został ograbiony z ozdobnej kamieniarki, w tym wielu renesansowych detali.

Zamek w Piotrowicach Świdnickich należy do ciekawszych przykładów architektury renesansowej. Ciekawostką jest olbrzymi siodłowy dach ustawiony prostopadle do elewacji frontowej. Po la­tach za­nied­bań i po­zor­nych dzia­łań na rzecz u­ra­to­wa­nia nisz­cze­ją­cej bu­dow­li nas­ta­ły wresz­cie jas­ne dni dla te­go pięk­ne­go, uni­ka­to­we­go w ska­li kra­ju za­byt­ku. Od nie­daw­na na­le­ży on bo­wiem do Fun­da­cji Och­ro­ny Dzie­dzic­twa Prze­mys­ło­we­go Śląs­ka, któ­ra ak­tu­al­nie pro­wa­dzi tu­taj pra­ce a­dap­ta­cyj­ne na po­trze­by po­wo­ła­ne­go do ży­cia Mu­ze­um Tech­ni­ki Rol­ni­czej.

Renesansowy dwór w Piotrowicach Świdnickich