Ruiny pałacu i zaniedbany park w Gierałtowie

Ruiny XIX wiecznego pałacu w Gierałtowie skrywa roślinność i więc nawet trudno dostrzec jak niewiele z niego zostało. Szkoda jednak, że piękny niegdyś park staje się coraz bardziej zaniedbany.

Gierałtów leży na północnym skraju Pogórza Izerskiego, nad północnym biegiem Czernej Wielkiej. Pierwsze wzmianki historyczne o wsi pochodzą z XIV wieku. Gierałtów w swojej historii był własnością wielu znakomitych rodów, m.in. Penzingów z Pieńska, Rechenbergów z Osiecznicy i Kliczkowa, a w jego okolicach były bogate pokłady kwarcytu, który wydobywano i przetwarzano w miejscowej fabryce, zapewniając pracę okolicznym mieszkańcom. O samej pałacu historii trudno znaleźć jakiekolwiek informacje. Nic nie wiadomo też o jego fundatorach. Powstanie pierwotnego pałacu (szlacheckiej rezydencji) datowano na XVI wiek ale w jego pierwszej połowie wieś była już własnością Rady Miejskiej z Lubania.

Okazały, neogotycki pałac powstał w XIX wieku. Gościły tu wybitne osobistości. Zatrzymał się tu niegdyś wybitny niemiecki kompozytor Richard Wagner. Pałac był wówczas własnością Adolfa von Henselta, kompozytora i pianisty. Również w tym czasie przebywał w gierałtowskim pałacu duński bajkopisarz Hans Chrystian Andersen.

Pałac bardzo ucierpiał podczas drugiej wojny światowej. Zaciekłe walki toczyły się tu podczas bitwy o Lubań a w zasadzie jej epizodu jakim były walki wokół Nowogrodźca, na przełomie lutego i marca 1945 roku. Pałacu nigdy nie próbowano odbudować. Został rozebrany na początku lat 60. Zachowały się jedynie resztki murów zabudowań gospodarczych. W skład założenia pałacowego wchodził jeszcze park.

Niektóre z najstarszych drzew rosnących dziś w parku są pozostałością istniejącego tu niegdyś drzewostanu dębowego. W latach 1800-1850 ten istniejący drzewostan parkowy został przypuszczalnie przeprojektowany i wzbogacony nowymi nasadzeniami drzew iglastych i liściastych, głównie: sosna wejmutka, świerk pospolity, Platon klonolistny, kasztanowiec zwyczajny, dąb czerwony, wiąz szypułkowy, topola biała.

Niestety dziś park jest zaniedbany. Pełno jest śladów bytności osób nie potrafiących uszanować historii i wyjątkowości tego miejsca.

Ruiny pałacu i zaniedbany park w Gierałtowie