Sieciarz jaskiniowy - Jadowity mieszkaniec jaskiń i sztolni

Sieciarz jaskiniowy (Meta menardi) to najbardziej jadowity pająk występujący w Polsce i przy okazji jeden z większych. Jego ukąszenie jest zwykle bolesne (podobne do ukąszenia szerszenia) ale u osób nieuczulonych nie wywołuje groźnych powikłań.

Na sieciarza jaskiniowego najłatwiej się natknąć podczas eksploracji grot, jaskiń czy sztolni.  Preferuje ciemne miejsca o stałej, średniej wilgotności i temperaturze powyżej 7 °C. Jak na polskie warunki są dość dużymi pająkami -  samice osiągają do 5-7 cm długości ciała. Są ubarwione na błyszczący, rudobrązowy kolor, występują też żółtawe odcienie. Samce zwykle mają dłuższe odnóża, za to samice nieco grubszy odwłok. Często widoczne są dwie duże plamy. Nogi są brązowe z czarnymi pierścieniami i kolcami dzięki którym unika ataku drapieżników. Ten jadowity pająk ma małe ciemne oczy i dwie szczękoszczułki zaopatrzone w cztery ostre zęby.

Najłatwiej go dostrzec, szukając dużego, białego, kulistego worka jajowego, o długości około 2 do 3 cm, który samica zawiesza blisko swojej sieci. Kokon zawiera około 200 do 300 jaj, które samica przechowuje przez dwa do trzech miesięcy, aż do śmierci. Duży pająk jaskiniowy Meta menardi osiąga wiek od 2 do 3 lat, w przeciwieństwie do większości naszych rodzimych pająków, które żyją tylko przez rok.

Większość czasu pająk spędza w pobliżu ściany jaskini, gdzie może łapać karaluchy, chrząszcze, stonogi, hibernujące motyle i ćmy, a także inne małe zwierzęta, a czasem nawet mięczaki. Zwykle poluje bezpośrednio nie używając sieci jako pułapki. Dopiro schwytaną ofiarę oplata nicią. Takie typowo łowieckie zachowanie można postrzegać jako adaptację genetyki behawioralnej tych stworzeń do życia w jaskiniach.

W Karkonoszach i Górach Izerskich nie brakuje jaskiń i sztolni w których mieszka sieciarz jaskiniowy. Miejscami bywa bardzo liczny; w jednej jaskini może bytować setki osobników; generalnie jednak jest rzadko obserwowany., bowiem ucieka przed światłem.  Dlatego gdy następnym razem, gdy odwiedzisz grotę lub stara kopalnię, bądź czujny! Miej oczy otwarte! Duzy pająk jaskiniowy jest gdzieś blisko ciebie!

Sieciarz jaskiniowy w 2012 roku w plebiscycie organizowanym przez European Society of Arachnology został wybrany Europejskim Pająkiem Roku.

foto: Paweł Pawlak

Sieciarz jaskiniowy - Jadowity mieszkaniec jaskiń i sztolni