Tunele pod Świerkową Kopą - jedne z najdłuższych w Sudetach

Tunele w Świerkach Dolnych to dwa równoległe, jednotorowe tunele kolejowe znajdujące się w Świerkach Dolnych, w województwie dolnośląskim. Tunele zostały wydrążone pod górą Świerkowa Kopa (609 m n.p.m.) na Wzgórzach Wyrębińskich, pomiędzy miejscowościami Bartnica i Świerki, na trasie kolejowej z Kłodzka do Wałbrzycha.

Wlot tuneli znajduje się na wysokości 549 m n.p.m., a wylot na poziomie 530 m n.p.m. Spadek tuneli w kierunku południowo-wschodnim wynosi 16,3 promila. Maksymalna głębokość tuneli od powierzchni wynosi 79 m. Tunele wykonano w obudowie murowej z kamienia, a częściowo z cegły klinkierowej.

Kształt tuneli jest eliptyczny. Długość pierwszego tunelu wynosi 1171 m, a drugiego 1168 m. Szerokość każdego tunelu to około 4,8 m, a wysokość około 5,8 m. W celu odprowadzania spalin do komina wentylacyjnego pomiędzy równoległymi tunelami wykonano trzy przecinki łączące, które jednocześnie stanowią wnęki awaryjne. Portale wlotów do tunelu wykończono w obudowie kamiennej z klińców. Tunele pod Świerkową Kopą to jedne z dłuższych tuneli w Sudetach.

Pierwszy tunel wydrążono w latach 1876-1879. Drugi, równoległy tunel, powstał w latach 1909-1911. Decydujący wpływ na budowę tunelu miała wojna francusko-pruska, która ukazała znaczenie kolei. Po zakończeniu działań wojennych powrócono do koncepcji budowy linii kolejowej Wałbrzych-Kłodzko, będącej częścią Śląskiej Kolei Górskiej. Jedną z przeszkód była Świerkowa Kopa (609 m n.p.m.), która zamykała wlot do Doliny Włodzicy. W celu jej pokonania zdecydowano się wydrążyć jednotorowy tunel o długości 1171 m w obudowie murowej. Prace rozpoczęto latem 1876 roku i trwały do 1879 roku. Pierwszy pociąg przejechał tunelem 15 października 1880 roku, po zakończeniu wszystkich prac na jednotorowej trasie.

Pod koniec XIX wieku postanowiono wybudować drugi równoległy tor. Budowę drugiego tunelu, o podobnych parametrach, rozpoczęto w 1909 roku, a zakończono w 1911 roku. Tunel oddano do ruchu w 1912 roku.

W lutym 1945 roku w tunelu pod Świerkową Kopą doszło do tragicznego wypadku. Pociąg medyczny, jadący w kierunku Wałbrzycha, uległ awarii. Ze względu na spad torowiska, skład z dużą prędkością cofał się w kierunku Kłodzka. Na stacji Ludwikowice Kłodzkie skierowano go na wznoszący się boczny tor, spodziewając się, że jadąc pod górę, pociąg wyhamuje. Jednak kozioł oporowy nie wytrzymał uderzenia, a skład z ludźmi runął w dół i zapalił się. Oficjalne dane na temat liczby ofiar nie zostały podane, ale prawdopodobnie było kilkudziesięciu zabitych.

Tunele pod Świerkową Kopą - jedne z najdłuższych w Sudetach

Jak dojechać?

Do tuneli kolejowych pod Świerkową Kopą na trasie Wałbrzych – Kłodzko można dojechać samochodem. W Świerkach Dolnych znajduje się stacja PKP, zatem można tu również dotrzeć koleją. Aby to dotrzeć autem ze Szklarskiej Poręby kierujemy się na Kamienną Górę, Boguszów Gorce i Gluszycę. Tam wjeżdżamy na drogę 381 w kierunku na Nową Rudę.