Zrujnowane mauzoleum marszałka von Zieten. Historia o której nikt nie chce pamiętać.

Jelenia Góra skrywa w swoich zakamarkach wiele zapomnianych historii, w tym także te związane z postaciami historycznymi, które miały znaczący wpływ na wydarzenia w Europie. Pod cienką warstwą liści przemieszanych z rozkopaną ziemią leżą kości. Tak w zaroślach spoczywa Hans Ernst Karl hrabia von Zieten, który był pruskim feldmarszałkiem, wielokrotnie odznaczanym za osiągnięcia na wielu frontach w wojnie przeciwko Napoleonowi oraz generał Sigismund Lorenz von Schlichting.

Dawne mauzoleum stało się miejscem spotkań miłośników mocniejszych trunków oraz celem ataków okolicznych chuliganów, którzy sprofanowali groby. Od kilkudziesięciu lat nikt nawet nie pokusił się choćby o oczyszczenie miejsca spoczynku z rozbitych butelek czy odchodów. Do lat 50-tych ubiegłego wieku mauzoleum nie było jeszcze zniszczone. Potem zdemontowano żeliwne ogrodzenie, rozbito płyty i rozkopano groby. Jedynie starsi mieszkańcy pobliskiego osiedla Orle wiedzą, że na terenie starego parku a obecnie zaniedbanych ogrodów działkowych pochowani są ludzie.

Hans Ernst Karl hrabia von Zieten (1770-1848) był pruskim feldmarszałkiem, który zasłynął ze swojej waleczności i zdolności dowódczych w czasie wojen napoleońskich. Jego umiejętności strategiczne i taktyczne wielokrotnie przynosiły zwycięstwa armii pruskiej. W kampaniach przeciwko Napoleonowi dał się poznać jako sprawny dowódca kawalerii i dowódca korpusu. Sukcesy militarne w walkach w 1809 roku przyniosły mu awans na stopień pułkownika.

Awansowany do stopnia generała dywizji 20 marca 1813 r., odniósł ważny sukces 26 maja 1813 r., który umocnił reputację Prus przed rozejmem w Poischwitz: pod Haynau udało mu się zaatakować i pokonać wojska francuskiego generała Maisona. Za ten sukces został odznaczony Krzyżem Żelaznym I klasy.

Po powrocie Napoleona z Elby konieczna stała się nowa kampania militarna przeciwko Francji. Zieten otrzymał dowództwo 1. Korpusu Armii Dolnego Renu pod ogólnym dowództwem Blüchera. 16 czerwca 1815 roku jego żołnierze dźwigali główny ciężar bitwy pod Ligny. Z kolei 18 czerwca, w dniu walnej bitwy pod Waterloo, zapewnił księciu Wellington kluczową pomoc dla wyniku bitwy. Po południu Francuzi atakowali z wielką zaciekłością, grożąc przerwaniem brytyjskich linii. Choć Zieten otrzymał od Blüchera rozkaz zatrzymania się, zdecydował jednak o interwencji w bitwie. Wywołało to panikę wśród Francuzów i przyczyniło się do zwycięskiego wyniku bitwy. Bitwa pod Issy, prowadzona zwycięsko przez generała Zietena 20 lipca, ostatecznie stała się istotna dla kapitulacji Paryża.

Jako naczelny dowódca pruskiego korpusu okupacyjnego Zieten przebywał we Francji ponad trzy lata. W 1817 r. został podniesiony do rangi hrabiego i otrzymał w darze 25 000 talarów.  Zieten otrzymał wiele odznaczeń za swoje zasługi. 5 grudnia 1792 został kawalerem Pour le Mérite, otrzymał Liście Dębu za bitwę pod Dreznem 5 września 1813 i Złotą Koronę 18 lipca 1844. Z okazji 50-lecia służby otrzymał 26 maja 1835 roku brylanty Orderu Czarnego Orła. Zieten był także posiadaczem Orderu Orła Czerwonego I klasy (1814), Krzyża Wielkiego Francuskiego Orderu Zasługi Wojskowej (1816), Wielkiego Krzyża Kawalerskiego Orderu Łaźni (1819), Orderu Rosyjskiego Aleksandra Newskiego (1829) i Order Andrzeja (1835) oraz Krzyż Wielki ku.u. Order Świętego Szczepana (1830).

W 1839 roku zakończył czynną służbę wojskową jako marszałek polny (feldmarszałek) i zamieszkał w Cieplicach (Bad Warbrunn) gdzie zmarł w 1848 roku. W miejscu jego pochówku, w zakolu rzeki Kamiennej w okolicy osiedla Orle zbudowano otwarte mauzoleum. Pochowano w nim jeszcze generała  Sigismunda  Lorenz von Schlichting ( 1829-1909)

On również był wybitnym pruskim oficerem, który zyskał sławę dzięki swoim osiągnięciom wojskowym. Choć jego działalność przypada na późniejszy okres niż von Zieten, także on odgrywał kluczową rolę w historii pruskiej armii. Von Schlichting zasłynął jako utalentowany strateg i dowódca, przyczyniając się do sukcesów militarnych Prus w wojnie prusko - francuskiej 1870-1871.

W 1847 roku wstąpił do 7. pułku piechoty armii pruskiej jako chorąży portepee. Nie studiował w Akademii Wojennej, lecz na Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität i Georg-August-Universität Göttingen. W 1861 Schlichting został awansowany do stopnia kapitana. W 1866 brał udział w wojnie z Austrią. Następnie awansował do stopnia majora i został oddelegowany do sztabu generalnego. W 1870 r. dowodził batalionem 4. Górnośląskiego Pułku Piechoty nr 63 w wojnie z Francją. Dzięki temu wziął udział w oblężeniu Paryża, walczył pod Chevilly i Villejuif i został odznaczony Krzyżem Żelaznym II klasy. Był mężem  Josephiny Hedwigi Zieten, wnuczki Hansa Ernsta Karla von Zieten, obok którego został pochowany.

Oba te groby są ważnymi świadectwami historii, która kiedyś kształtowała losy Europy, a teraz leży zapomniana wśród przyrody.

Przypominają o czasach, gdy Jelenia Góra była świadkiem wielkich wydarzeń i miejscem, gdzie spoczywają wybitni przedstawiciele pruskiej historii wojskowej. Ich zapomniane mogiły skłaniają do refleksji nad ulotnością pamięci historycznej i koniecznością pielęgnowania dziedzictwa przeszłości.

Odkrycie i upamiętnienie tych miejsc mogłoby stać się elementem rewitalizacji historycznej świadomości mieszkańców Jeleniej Góry oraz atrakcją turystyczną, która przyciągnie miłośników historii z różnych zakątków świata. Te groby, choć zapomniane, mają potencjał stać się ważnym punktem na mapie historycznej miasta, przypominając o jego bogatej przeszłości.

Zrujnowane mauzoleum marszałka von Zieten. Historia o której nikt nie chce pamiętać.

Jak dotrzeć?

Resztki mauzoleum w okolicy Osiedla Orle w Jeleniej Górze. Aby do nich dotrzeć należy przejść pod mostem kratownicowym, którym przebiega linia kolejowa do Szklarskiej Poręby.

Wybierasz się w Karkonosze? Poniżej mapa atrakcji turystycznych w regionie. Kilkaset atrakcji w jednym miejscu. Kliknij w prawy górny róg na mapie aby otworzyć