Kamień Theodora Donata w Mysłakowicach

Pamiątkowy granitowy głaz znajduje się na skraju parku, przy ulicy 1 maja w Mysłakowicach. Obecnie znajduje się na nim tablica upamiętniająca Theodora Donata, założyciela Towarzystwa Karkonoskiego (RGV) - najważniejszej przedwojennej organizacji turystyczne działającej w tym rejonie. Na Kamieniu widać ślady skutego przedwojennego napisu.

Teodor Donat urodził się dnia 2 lutego 1844. Pochodził z ubogiej rodziny dlatego nie udało mu się ukończyć studiów (studiował języki nowożytne). Trudna sytuacja materialna zmusiła go do podjęcia pracy korepetytora u dyrektora tkalni w Zakładach Lniarskich w Mysłakowicach. W zakładzie pełnił również rolę korespondenta, gdzie mógł wykazać swoje zainteresowanie i zdolności językowe. Mimo że proponowano mu w innej miejscowości bardziej korzystne stanowisko, pozostał wierny Mysłakowicom do końca swojego życia.

Pewnego razu podczas podróży pociągiem, zapadła głęboko w pamięć rozmowa z małżeństwem Schaffer z Gottesbergu. Schaffer zwrócił jego uwagę na niedostatek turystyczny w okolicy i opowiedział o związkach, jakie istnieją w Alpach. Te związki poświęcają się rozwijaniu turystyki, budowie schronisk i tras górskich, stawiając nawet drogowskazy na własny koszt. Myśl o stworzeniu podobnej inicjatywy w Karkonoszach rozgorzała w Donacie z nową siłą. Do swojej inicjatywy starał się przekonać zarówno prezydenta Jeleniej Góry jak i właściciela okolicznych majątków hrabiego Schafgotscha.

 Dnia 1 sierpnia 1880 roku udało mu się ukonstytuować Zarząd Towarzystwa Karkonoskiego, który składał się wyłącznie z mieszkańców Jeleniej Góry. W dwa dni później T. Donat utworzył pierwszą sekcje w Erdmannsdorf – Mysłakowicach, która zaraz zdobyła aż 51 członków.

Donat założył sobie ambitny cel: aby ich sekcja RGV była zawsze najlepsza, stale starając się przyciągać nowych członków. Jednakże, dnia 29 grudnia 1884 roku, po czterech latach przewodzenia związkowi i pełnieniu funkcji redaktora naczelnego gazety "Riesengebirger Wanderer"  (Karkonoski Wędrowiec), T. Donat stał się celem ataku ze strony swoich przeciwników. Niesłuszne oskarżenia bardzo go zraniły, co skłoniło go do rezygnacji z stanowiska w tygodniku "Wędrowiec". W rzeczywistości celem było pozbawienie Donata dochodów oraz usunięcie go z intratnego stanowiska w gazecie. Była to zemsta niejakiego dr. Zachariasa za upokorzenie go przez Donata w wydawanym tygodniku.

Jego pasją pozostała niezmiennie praca i zaangażowanie w działalność Towarzystwa RGV w Mysłakowicach. Dodatkowo, pełnił różne zaszczytne funkcje na terenie gminy, kontynuując swoje oddanie dla społeczności. Był naczelnikiem gminy. Wydał też książkę : Historia Mysłakowic 1385 - 1890.

Dnia 6 listopada 1890 roku wziął udział w pogrzebie burmistrza Jeleniej Góry, Bassenge'a, który był współzałożycielem i wieloletnim przewodniczącym RGV w Jeleniej Górze. Podczas powrotu do Mysłakowic, przeszedł pieszo 10 kilometrów podczas fatalnej pogody. Niestety przypłacił to zapaleniem płuc.  Zmarł 18 listopada 1890 roku, w wieku zaledwie 46 lat.

Dnia 3 sierpnia 1930 roku, czterdzieści lat po śmierci Teodora Donata oraz pięćdziesiąt lat po powstaniu RGV w Mysłakowicach, jego towarzysze postanowili uczcić jego pamięć, ufundowując okolicznościowy kamień – obelisk. Potężna skała została umieszczona w południowej części parku, przy drodze prowadzącej do kościoła i pałacu. Obok obelisku rozmieszczone zostały ławki, oferujące widok na majestatyczne szczyty Śnieżki i Karkonoszy. To symboliczne miejsce stało się nie tylko upamiętnieniem życia i działalności Teodora Donata, ale również miejscem spokoju i kontemplacji, gdzie mieszkańcy mogli odpocząć i cieszyć się pięknem otaczającej przyrody.

Na kamieniu znajdował się napis

„I Wam nie chciało się serce poszerzyć. Ojczyzno.
Narodzie, do Ciebie należę, jak ty do mnie. Co wobec tego znaczy stan? Jakie znaczenie
dla mnie ma partia? W całości chcę im służyć. To ma być testament Donata”

Kamień Theodora Donata w Mysłakowicach