Klasztor augustianów we Vrchlabi - Barokowa perła Karkonoszy

Klasztor augustianów we Vrchlabí to zespół budowli barokowych, objęty ochroną jako zabytek kultury Republiki Czeskiej. Dziś mieszczą się tu zbiory Muzeum Karkonoskiego czeskiego Karkonoskiego Parku Narodowego (Krkonošské muzeum Správy KRNAP), a kościół klasztorny służy głównie jako sala koncertowa o doskonałej akustyce.

Inicjatorem założenia klasztoru był w 1705 roku hrabia Maxmilian Morzin. Po jego śmierci budowę kontynuował jego brat Václav. Pierwsi zakonnicy przybyli do Vrchlabí w 1714 roku - byli to czterej księża i jeden brat. Budynki klasztorne, składające się z trzech skrzydeł, powstały do roku 1712 w stylu barokowym z elementami klasycystycznymi, architektem był Austriak Mathias Auer. W 1706 roku Maximilian nieoczekiwanie zmarł, a cały majątek wraz z rozpoczętą budową przeszedł w ręce jego brata Wacława, dzięki któremu w 1725 roku klasztor dokończono. 27 września 1733 roku kralowohradecki biskup Mauritius (Maurycjusz Adolf Karol), konsekrował przyklasztorny kościół, nadając mu wezwanie św. Augustyna.

Podstawą reguły zakonu Świętego Augustyna jest nauka żyjącego w III i IV wieku w Afryce św. Augustyna z Hippony. Augustianie do dziś należą do zakonów o najściślejszej regule. Do ich podstawowych zasad należy życie w ubóstwie i pokorze, jedność serca i wzajemny szacunek.

Augustianie we Vrchlabí uprawiali przyklasztorny ogród, mieli własną aptekę, udostępnianą również ludności, i bibliotekę. Mimo to uzależnieni byli od darów finansowych Morzinów. Zajmowali się też nauczaniem religii w górskich szkołach oraz odprawianiem mszy w górach. Ubiór augustianów to czarny habit z kapturem i rzemiennym pasem, symbolem jest płonące serce przebite strzałą.  Augustianie przetrwali kasacje licznych zakonów w państwie Habsburgów przeprowadzone przez cesarza Józefa II  działali we Vrchlabí aż do 1950 roku, kiedy to zostali internowani, a klasztor skonfiskowały władze komunistyczne. Dziś w poklasztornym obiekcie ma siedzibę Muzeum Karkonoskie czeskiego Karkonoskiego Parku Narodowego.

Cały kompleks składa się z trzech barokowych skrzydeł oraz zamykającego je jednonawowego kościoła klasztornego. Wnętrze  kościoła klasztornego pw. św. Augustyna zdobi mierzący 19 metrów wysokości rokokowy ołtarz główny z obrazem św. Augustyna oraz siedem zdobnych barokowych ołtarzy bocznych z lat 1725 – 1735. Cenne organy z 1895 roku wykonała firma Rieger z Karniowa (Krnov). Autorem obrazu przedstawiającego św. Augustyna w ołtarzu głównym jest praski malarz Franz Dalliger. Z ołtarzy bocznych pod względem artystycznym najcenniejszy jest ołtarz Krzyża Świętego po prawej stronie prezbiterium, będący dziełem prawdopodobnie Jana Františka Pacáka, pomocnika i ucznia Mateusza Bernarda Brauna. Warte uwagi malowidła na sklepieniu kościoła stworzyli vrchlabscy autorzy Ignác i Gottfried Tauchmannowie.

W tylnej części kościoła na chórze znajdują się organy, wykonane w 1897 roku przez firmę Gebrüder Rieger z Krnova, które zastąpiły starsze, wytworzone przez Johanna Ruscha z Litoměřic w 1774 r. Co niezwykłe, nie są to jedyne organy w kościele – drugie przywiezione tu zostały w 2006 roku z kościoła Trójcy Przenajświętszej w miejscowości Fořt. Organy Amadeusza Hanischa z Rychnova nad Kněžnou z roku 1872, umieszczone w prezbiterium, udało się uratować dzięki zbiórce publicznej. Odrestaurowała je pracownia organmistrzowska państwa Červenków  z Jakubovic. Dziś są w pełni sprawne.

Muzeum Karkonoskie w Vrchlabi powstało w 1883 roku jako „Riesengebirgsmuseum" dzięki austriackiemu stowarzyszeniu karkonoskiemu, którego celem było, jak piszą kroniki, „zbadanie przyrody, historii i ludności karkonoskiej i udokumentowanie stwierdzonych faktów". Muzeum zajmowało część pomieszczeń zakonnych już od 1941 roku. Augustianie odzyskali budynki klasztorne na początku XXI wieku, ale odsprzedali je Karkonoskiemu Parkowi Narodowemu.

Muzeum od 1966 roku zarządza administracja Karkonoskiego Parku Narodowego, która posiada swoją siedzibę w pomieszczeniach byłego klasztoru augustianów i obsługuje ponad 32.000 przedmiotów muzealnych z różnych dziedzin nauk społecznych i przyrodniczych. Za pośrednictwem stałych ekspozycji, spektakli oraz programów towarzyszących pokazuje Karkonosze szerokiej publiczności.

Klasztor augustianów we Vrchlabi - Barokowa perła Karkonoszy

Wybierasz się w Karkonosze? Poniżej mapa atrakcji turystycznych w regionie. Kliknij w prawy górny róg na mapie aby otworzyć