Ossarium w Chlum. Przejmująca pamiątka bitwy pod Sadową

Ossarium z wojennym sarkofagiem w niewielkiej miejscowości Chlum to jeden z najbardziej niezwykłych zabytków sztuki sepulkralnej na terenie Czech.

Niedaleko miejsca gdzie podczas bitwy stoczonej 3 lipca 1866 roku stał główny namiot sztabowy Austriackiej Armii Północnej znajduje się Ossarium ( także ossuarium, z łaciny od ossuarius – kostny, ossua – kości, kościec, l. mn. od os, ossis – kość). W zagospodarowanym parku, pod granitowym sarkofagiem, spoczywają kości żołnierzy odnalezione w różnych miejscach na polu bitwy pod Sadową i w okolicach Chlumu.

Pseudogotyckie ossuarium zostało zbudowane przez wiedeńską radę budowlaną kierowaną przez Pavela Wasserburgera, według projektu prof. F. v. Schmidta. Ossuarium, pierwotnie wykonane z litewskiego wapienia, zostało poświęcone 2 listopada 1899 roku.

Parkową aranżację Ossarium stanowią dwa lwy wykonane z wapienia muszlowego oraz monumentalny pseudogotycki żeliwny krzyż.  Ze względu na zły stan ossarium zostało rozebrane i w 1936 roku zbudowane na nowo z piaskowca hořickiego. Granitowy sarkofag przykryty jest baldachimem na sześciu kolumnach.

Co roku (w rocznicę bitwy) w Ossarium składane są tu szczątki szkieletowe żołnierzy wciąż znajdowane podczas prac polowych na terenie pola bitwy. Spotkanie kończy się wielkim pokazem bitewnym.

Przed Ossarium stoi gotycki krzyż poświęcony pamięci poległych żołnierzy armii austriackiej, który wzniesiono 17 grudnia 1866 r. na południowy zachód od ossuarium i konsekrowano 12 maja 1867 r. Został on ufundowany przez księcia Maxa Egona zu Fürstenberga i jego żonę Leontinę, a został odlany w Novym Jáchymowie w odlewni Fürstenberg.

W 1900 r. w pobliżu krzyża ustawiono rzeźby lwów z wapienia muszlowego pochodzące z Włoch. Zostały podarowane przez austriackie Ministerstwo Wojny Lidze Centralnej i zostały wykonane przez austriackich rzeźbiarzy służących jako żołnierze we Włoszech.

Ossarium w Chlum. Przejmująca pamiątka bitwy pod Sadową

Jak dojechać?

Chlum znajduje się około 12 km na północny zachód od miasta Hradec Kralove. Z Polski najkrótsza droga wiedzie przez przejście graniczne w Lubawce skąd należy kierować się  na Trutnov a dalej na Dvur Kralove nad Labem. Tu skecam w prawo w drogę 299 kierunek Doubravice. Dalje drogą 325 przez Lanżow, Velky Vrestov i Maslojedy.