Pomnik Jana Husa w Lomnicy nad Popelkou - Jeden z najstarszych poświęconych reformatorowi kościoła

Łomnicki pomnik Mistrza Jana Husa należy do najstarszych pomników reformatora w północno-wschodnich Czechach. Pomnik jest dziełem rzeźbiarza akademickiego Jindřicha Říhy z Pragi, uroczyście odsłonięto go w 1900 roku. Znajduje się w górnej części miasta zwanym Husovo náměstí.

W latach 90. XVIII wieku na posiedzeniu rady miejskiej dyskutowano o nazwie centralnego placu Łomnickiego. Przedstawiono trzy propozycje – Husove náměstí, Velké náměstí i Hlavní náměstí. Największe poparcie uzyskała pierwsza propozycja, przeciwko której oponowała głównie społeczność katolickiego wyznania z Lomnicy nad Popelkou.

Trwające kilka lat spory zakończyły się ostatecznie w 1895 r., kiedy rada miejska przegłosowała większością głosów nazwę Husove náměstí.

Kolejnym krokiem był zamiar wybudowania godnego uhonorowania reformatora czeskiego kościoła. W ten sposób powstał Komitet budowy pomnika, na którego czele stanął burmistrz miasta Josef Doležal. Jego głównym zadaniem było zdobycie funduszy na budowę pomnika, co z czasem okazało się dużym problemem. Spośród kilku propozycji pomnika Husa ostatecznie wybrano projekt początkującego praskiego rzeźbiarza Jindřicha Říhy. Prace nad wykonaniem posągu odbywały się bezpośrednio w Łomnicy, a nad zleceniem pracowało dwóch rzeźbiarzy z Hořic. Uroczyste odsłonięcie pomnika odbyło się 22 lipca 1900 r. przy udziale ważnych osobistości, lokalnych stowarzyszeń, organizacji i dużej liczby mieszkańców.

Pomnik Łomnickiego Husa jest jednym z najstarszych w Czechach – pierwszy zbudowano w 1872 r. w Jičínie, następnie w Vojicach i Nowej Pace. W Pradze pomnik Husa odsłonięto dopiero w 1915 roku. Lomnicki pomnik to stożkowy jednostronny słup, zwieńczony masywnym kielichem. Z przodu filaru, w dolnej części, znajduje się para posągów – tzw. Geniuszy – a w jego środkowej części posąg mistrza Jana Husa.

Głównym powodem powstania pomnika była wypowiedź księcia Karola Schwarzenberga na sejmie królewskim gdzieś na początku lat dziewięćdziesiątych XIX wieku, kiedy ów szlachcic oświadczył, że husyci to banda rabusiów i podpalaczy. Spowodowało to gwałtowną i natychmiastową  reakcję. Jeden z lomnickich rajców Josef Sýkora złożył oficjalny postulat wybudowania pomnika twórcy rabusiów i podpalaczy.

W rocznicę śmierci mistrza Jana w 1894 r. na ratuszu i dziewięciu innych domach zawisł czarny sztandar z czerwonym kielichem. Nie podobało się to społeczności katolickiej, która nadal uważała Jana Husa za heretyka, a całą sprawę zgłosiła hetmanowi w Semily. Ten nakazał usunięcie flag ale do zdjęcia tej największej 15. metrowej trzeba było wezwać ślusarza w asyście żandarmów. Inicjatorów protestu wezwano do zapłacenia grzywny co z kolei wykorzystano jako pretekst do masowych manifestacji.

W końcu już dla uspokojenia nastrojów władze powiatu skapitulowały i wyraziły zgodę na postawienie pomnika. W jego miejscu wraz z kamieniem węgielnym wmurowano kapsułę czasu z odważnym wówczas manifestem:

Mamy szczerą nadzieję, że kiedy ten list znów ujrzy światło dzienne, będzie jeszcze więcej czcicieli nieśmiertelnego Mistrza, mamy nadzieję, że w tym czasie naród czeski będzie wolny i niezależny, że nie będzie już posłuszny rozkazom z obcego nam Wiednia, ale wyłącznie swojemu prezydentowi, wybranemu z własnych szeregów. Jest to rzeczywiście odważne, odważne życzenie na nasze czasy, ale życzymy naszym potomkom z całej duszy, aby się spełniło.

Wybierasz się w Karkonosze? Poniżej mapa atrakcji turystycznych w regionie. Kliknij w prawy górny róg na mapie aby otworzyć 

Pomnik Jana Husa w Lomnicy nad Popelkou - Jeden z najstarszych poświęconych reformatorowi kościoła