Stół Sądowy w Kochanowie - Relikt dawnego prawa

Średniowieczny kamienny stół sądowy w Kochanowie to niewątpliwie unikat w skali nie tylko Dolnego Śląska ale również całej Polski i Europy. Większość bowiem takich miejsc wykonana była z drewna i nie miała szans przetrwać do naszych czasów.

Jawność rozstrzygania sporów przez sądy już od czasów starożytnych trwale zapisała się w kulturze, m.in. poprzez rozstrzyganie pod gołym niebem oraz przy nieograniczonym dostępie obywateli.  Również w średniowieczu w chrześcijańskiej Europie obowiązywała zasada, że Sądy Boże muszą być jawne i przeprowadzane pod gołym niebem (taki warunek był zapisany m.in. w Zwierciadle Saskim.  Wybór szczególnego miejsca podnosił rangę wydawanych orzeczeń i rozstrzygnięć.

Sędziowski stół w Kochanowie jest doskonale zachowanym reliktem dawnej jurysdykcji karnej.  Służył sędziom sądów wiejskich i kościelnych do rozstrzygania sporów i wydawania wyroków, często bardzo surowych. Wykonany został z piaskowca dlatego w odróżnieniu od innych tego typu pamiątek, przetrwał do naszych czasów. Po drewnianych stołach sędziowskich zwykle nie ma już śladu.

Długi na około dwa metry stół otoczony jest ośmioma siedziskami. W niektórych z nich zachowały się po dziś dzień oparcia. W dawnych czasach zasiadał tu wójt, przewodniczący ławy, ławnicy oraz podwójt, którzy zapoznawali się z materiałem dowodowym, zwykle przesłuchując świadków. Ustalenia sądowe były odczytywane trzykrotnie przez sługę sądowego. Przy trzecim odczycie rozbrzmiewał tzw. dzwonek skazańców, wówczas odprowadzano oskarżanego do więzienia, gdzie zakładano mu długi czarny płaszcz zwany płaszczem skazańców. Pisarz w tym czasie spisywał protokoły a całym tym wydarzeniom niewątpliwie towarzyszył gwar przyglądającej się publiczności.

Kochanów to wieś położona w gminie Kamienna Góra, pomiędzy Mieroszowem i Krzeszowem. Stół Sędziowski znajduje się przy zielonym szlaku, około 600 metrów od drogi.

Stół sądowy w Kochanowie - Relikt dawnego prawa